Herkese merhaba arkadaşlar.
Biliyorum, Price Action’a dayalı trade eden ve “her şey fiyatın içindedir” diyen bir Trader’ın kurmuş olduğu ve yönettiği Borsanın İzinden gibi bir kaynakta Özsermaye Karlılığı Nedir sorusunun cevabının olması kulağa biraz ilginç geliyor olabilir.
Ancak Borsanın İzinden’i tüm borsacılar için değerli bir kaynak yapmaya devam ediyoruz. O yüzden, ben işlemlerimi tamamen fiyat-hacim mantığında ve fiyat hareketlerini teknik olarak yorumlama yoluyla yapsam da, temel konularda da bazı içeriklerin sitede olmasını destekliyorum.
Hazırsanız, biraz özsermaye karlılığından bahsedelim.
Özsermaye Kârlılığı (ROE) ve Aktif Kârlılık (ROA) Nedir?
Finansal analizde önemli iki kavram olan Özsermaye Kârlılığı (ROE) ve Aktif Kârlılık (ROA), bir şirketin performansını değerlendirmede kritik rol oynuyor. Bu metrikler, yatırımcıların ve analistlerin şirketlerin kârlılık ve verimliliklerini daha iyi anlamalarına yardımcı olurken, portföy oluşturmada ve yatırım kararları almada da kişiye daha entelektüel seçimler yapma şansı veriyor.
Bu yazıda, ROE ve ROA’nın ne olduğunu, nasıl hesaplandığını, nasıl yorumlanması gerektiğini ve bir trader olarak bu metrikleri nasıl kullanabileceğinizi inceleyeceğim.
Özsermaye Kârlılığı (ROE) Nedir? Neyi İfade Eder?
Özsermaye Kârlılığı (Return on Equity, ROE), bir şirketin özsermaye üzerinden elde ettiği kârı gösteren bir orandır. Bu oran, şirketin yatırımcılara sağladığı getiri oranını belirlemekte kullanılır. ROE’nin yüksek olması, şirketin yatırımcılarına daha fazla kâr sağladığını ve özsermaye yönetiminde başarılı olduğunu gösterir.
Özsermaye Kârlılığı (ROE) Nasıl Hesaplanır?
ROE, net kârın özsermayeye bölünmesiyle hesaplanır:
ROE=NET KAR / ÖZSERMAYE
Bu formül, şirketin özsermaye üzerinden ne kadar kâr elde ettiğini net bir şekilde ortaya koyar.
Özsermaye Kârlılığı (ROE) Nasıl Yorumlanmalı?
ROE’nin yorumlanmasında sektörel karşılaştırmalar önemlidir. Aynı sektördeki şirketler arasında ROE karşılaştırması yaparak, hangi şirketin özsermaye yönetiminde daha başarılı olduğunu anlayabilirsiniz. Ancak, aşırı yüksek bir ROE, şirketin fazla risk alarak kâr elde ettiğini de gösterebilir, bu yüzden dikkatli analiz edilmelidir.
Aktif Kârlılık (ROA) Nedir? Neyi İfade Eder?
Aktif Kârlılık (Return on Assets, ROA), bir şirketin varlıklarını ne kadar verimli kullandığını gösteren bir metriktir. ROA, şirketin toplam varlıkları üzerinden elde ettiği kârı ifade eder ve şirketin varlıklarını ne kadar etkili kullandığını anlamaya yardımcı olur.
Aktif Kârlılık (ROA) Nasıl Hesaplanır?
ROA, net kârın toplam aktiflere bölünmesiyle hesaplanır:
ROA=NET KAR / TOPLAM AKTİFLER
Bu oran, şirketin varlıklarını ne kadar verimli kullandığını gösterir.
Aktif Kârlılık (ROA) Nasıl Yorumlanmalı?
Ne demiştim? ROA, bir şirketin varlıklarını ne kadar etkin kullandığını gösterir demiştim. O zaman, yüksek bir ROA, şirketin varlıklarından yüksek kâr elde ettiğini, düşük bir ROA ise varlıkların verimli kullanılmadığını işaret eder. Sektör ortalamalarıyla karşılaştırmak, daha sağlıklı bir değerlendirme yapmanıza yardımcı olabilir. Çünkü bir veri tek başına, karşılaştırma ve benchmark olmadan çok da bir anlam ifade etmeyebilir.
Bir Trader ROE ve ROA’yı Nasıl Kullanabilir?
Trader’lar için ROE ve ROA, şirket ve pozisyon seçiminde kritik öneme sahip olabilir. Yüksek ROE ve ROA’ya sahip şirketler, genellikle güçlü kârlılık ve verimlilik göstergeleri sunar. Ancak, bu metriklerin tek başına yeterli olmadığını, risk faktörleri ve borç oranlarının da dikkate alınması gerektiğini unutmamak gerekir.
İdeal ROE ve ROA Nedir? Böyle Bir Değer Var Mıdır?
İdeal ROE ve ROA, sektöre ve ekonomik koşullara göre değişiklik gösterebilir. Genellikle, sektör ortalamalarının üzerinde bir değer pozitif bir gösterge olarak kabul edilir. Ancak, sürdürülebilir olmayan derecede yüksek kâr oranları uzun vadede riskli olabilir.
ROE ve ROA’ya Hangi Durumlarda Bakmalıyız?
Yatırım yaparken veya bir şirketin finansal durumunu değerlendirirken ROE ve ROA, şirketin kârlılığını ve etkinliğini anlamak için kullanılabilir. Özellikle uzun vadeli yatırımlarda bu metriklerin trend analizi, şirketin gelecekteki performansını tahmin etmek için faydalı olabilir.
ROE ve ROA’nın Sınırlamaları ve Yanıltıcı Yönleri
ROE ve ROA, her ne kadar değerli finansal göstergeler olsa da, tek başlarına yeterli değildir. Yüksek borç oranları, geçici kâr artışları veya hesaplama farklılıkları bu metriklerin yanlış yorumlanmasına neden olabilir. Bu nedenle, diğer finansal analiz yöntemleriyle birlikte kullanılması önemlidir.
Şirketin Finansal Sağlığı ve Performansı Açısından ROE ve ROA
ROE ve ROA, bir şirketin finansal sağlığı ve performansı hakkında önemli ipuçları sağlar. Ancak, kapsamlı bir değerlendirme için nakit akışları, borç oranları, piyasa koşulları ve sektörel dinamikler gibi diğer faktörlerin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Ibrahim Babadagi
Yazar1984 yılında İzmir'de doğdum. Ege Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünden mezun olduktan sonra, çeşitli firmalarda satış yöneticiliği yaptım. 2009'dan beri finansal piyasalarda trading ile ilgiliyim.