Stop Loss Nedir? Nasıl Yapılır?

Stop Loss aşağı, stop loss yukarı. “Ben stop oldum” veya “Ben stop olamadım, hala tutuyorum” veya “stop loss seviyen nedir?” veya “yüzde kaça stop koydun” veya “bu işlemde stop olursan ne kadar para kaybedeceksin” veya, veya, veya.

Stop Loss öyle bir konu ki, Trading öğrenirken konu bu konuya geldiğinde ve bu konuya girdiğinde çıkman mümkün değil. Hatta çıkmayı bırak, bazen ilerleyemiyorsun bile.

İşte aklındaki bu soruları burada, Borsanın İzinden BLOG’da, bu Stop Loss Nedir ve Nasıl Yapılır yazısıyla bir nebze olsun hafifletmeyi amaçladım.

Öncelikle, şu temel soruyla başlayalım:

Stop Loss Nedir?

Stop Loss, en temel haliyle bir “risk yönetimi aracıdır”. Hatta, Traderlar ve yatırımcılar için, risk yönetim araçlarının belki de en önemlilerinden biridir.

Stop Loss mantığını anlamak için, önce onu bir Türkçeye çevirelim derim. Türkçe’de Stop Loss, “KAYBI DURDUR” demek. Aslında, Türkçeye çevrilince konu ne kadar da berrak değil mi?

Stop Loss, bir pozisyona para yatırdığınızda, işlerin ters gitmesi durumunda uygulamanız gereken bir “kaybı durdur” emridir.

Yani, stop loss aslında “ben bu pozisyondan para kaybediyorum ve artık bu parayı kaybetmek istemiyorum, o yüzden KAYBI DURDUR” demektir.

Stop Loss bir emir ve aksiyon türüdür. Dolayısıyla, işler bir pozisyonda ters gittiğinde ve para kaybetmeye başladığınızda, bu emri sisteme iletirsiniz ve pozisyonu kapatırsınız. Böylece, pozisyonun daha fazla para kaybetmesinin de önüne geçersiniz.

Yani, Stop Loss aslında bir yara bandıdır. Vücudunuzda bir yer yanlışıkla kesilirse ve kanama başlarsa ne yaparsınız? Orayı bastırırsınız ve kanamayı durdurursunuz, üzerine de bir yara bandı koyarsınız. Böylece kanama durur ve vücut kendini iyileştirmeye başlar değil mi?

İşte Stop Loss, kanamanın artmaması ve sağlığınızın genelini tehdit eder hale gelmemesi için kullanmış olduğunuz bir yara bandıdır.

İkinci soruya geçelim,

Stop Loss Nasıl Yapılır?

Stop Lossu yapmadan önce, Stop Loss’u nerede yapmanız gerektiğini biliyor olmanız gerekir. Yani, işlem açmadan önce, “fiyat nereye giderse ben bu kaybı durdururum” diye sormanız gerekir.

Bunun cevabını bulduktan sonra ise, ister o bölgeye bir LİMİT EMİR koyarak otomatik şekilde, ister o bölgeyi gözle takip ederek MANUEL BİR ŞEKİLDE stop loss’u çalıştırabilirsiniz.

Stop Loss çalıştırmak, en basit haliyle MEVCUT POZİSYONU KAPATMAKTIR. Mevcut pozisyon zarar ettiği için, bu pozisyonu kapatmanız, zararı da durdurur. Dolayısıyla siz kaybı durdurmuş olursunuz.

Stop Loss’a Bir Örnek Verebilir Miyiz?

Tabi, hemen verelim. Vadeli İşlem ve Opsiyon piyasasında, kaldıraçlı olarak LONG pozisyon aldığınız USDTRY kontratlarının maliyeti 29.00TL. Siz Türk Lirasının değer kaybedeceğini düşünüyorsunuz. Dolayısıyla USDTRY’nin 30’un üstüne doğru gidip, 35’lere kadar uzayacağını düşünüyorsunuz.

Ancak işler ters gitti. USDTRY düşüyor, yani Türk Lirası değer kazanıyor. Fiyat 28.00TL’ye kadar düştü. Sizin LONG pozisyonların maliyeti 29.00TL idi, dolayısıyla şu an zarardasınız.

Peki bu zarar daha ne kadar devam edecek?_Mesela USDTRY fiyatı 25.00TL’ye inerse ne kadar para kaybedeceksiniz, daha da düşerse, yükselen zararı nasıl yöneteceksiniz?

İşte bu tatsız sorularla baş başa kalmamak için, şunu demeniz gerekiyor:

“Ben YÜKSELMESİNİ UMARAK, USDTRY’de bir pozisyon açtım, maliyetim 29.00TL. Hedefim 35.00TL’de pozisyonu kapatmaktı. ANCAK, işler ters giderse ve USDTRY değer kaybederse, ben belli bir miktar zarara kadar tutar, sonrasında pozisyonu kapatırım, çünkü zararın büyümesi benim hem kasamı, hem psikolojimi etkiler.

O zaman ben STOP LOSS emrini 27.00TL’ye koyayım. Yani USDTRY eğer 27.00TL’ye kadar düşerse, ben pozisyonumu kapatayım ve BÖYLECE DAHA FAZLA PARA KAYBETMEYEYİM, KAYBI DURDURAYIM, STOP LOSS YAPAYIM.

İşte Stop Loss’un mantığı budur ve böyle yapılır.

Stop Loss Nereye Koyulur?

Bunun cevabı çok uzun ve detaylı olmakla beraber, Stop Loss’u “kaybı yönetebileceğiniz seviyeye” koymanız en idealidir. Yani, siz herhangi bir pozisyonu açmadan önce, “ben bu pozisyonda umduğumu bulamazsam ve para kaybetmeye başlarsam, ne kadar paranın kaybını yönetebilirim? Pozisyon başı 10.000TL kayıp mı, 100.000TL kayıp mı beni üzer?” diye düşünmeniz gerekir.

Bu “üzmeyecek kaybın TL karşılığını” bulunca da dönüp stopunuzu ona göre yüzdelik olarak ayarlamanız gerekir. Oluşacak pozisyon büyüklüğünün stop seviyesini, üzmeyecek kayıp TL’si kadar uzaklığa koymanız gerekir.

Kafa karıştırıcı olabilir ancak bol pratikle zor değil.

Stop Loss Konusunda Borsanın İzinden BLOG Bana Nasıl Yardımcı Olur?

Sana yardımcı olmak için Borsanın İzinden BLOG’daki tüm STOP LOSS yazılarını bu sayfaya topladım. Onları şimdi birleştirip, güzel bir STOP LOSS akışı yaratacağız.

Öncelikle, Stop olabilmek için şunu iyi anlamak gerekir, eğer bir pozisyon kötü başlarsa, muhtemelen kötü gider. İyi başlayan bir pozisyon ise, iyi gitmeye daha meyillidir.

O yüzden, bu işin bir tarafının da kayıp olduğunu iyi anlamak gerekir ve STOP LOSS seviyesine gelen her pozisyon mutlaka kapatılmalıdır.

Biraz detaya girelim,

Şimdi hepimiz borsa’da, FX’te, viop’ta az ya da çok, kendi bütçemizde işlem yapıyoruz. Amacımız ne? Tabi ki para kazanmak. Kendi ayaklarımızın üzerinde durmak, kendi çarkımızı döndürmek istiyoruz. Ancak çoğunuz şu an, bu işe başladığı paradan daha AZ bir miktarla devam ediyor.

Bu ne demek? Yani para kaybediyorsunuz. Para kaybediyorsun. Peki, ilk işe başladığın amaçla şu anki reel durum örtüşüyor mu? Örtüşmüyor, çünkü çoğunluk bu işten para kazanamıyor. Sen de öyle.

Ancak, daha önceki yazılarda da bahsettim, hiç biriniz bu işten neden para kaybettiğinizi bilmeden, araştırmadan, sormadan, kök nedene inmeden yoluna devam ediyor. Dolayısıyla, yeni paralar kaybetmeye de devam ediyorsunuz.

Geçen beraber çalışmaya yeni başladığımız bir öğrencimle DM’den mesajlaşırken, “abi çalışıyorum, didiniyorum, okuyorum, izliyorum, hala para kaybediyorum” dedi. Son işlemlerini paylaşmasını rica ettim. Beraber 1 saat o işlemleri analiz ettik.

Sonuçlara inanamazsın.

6 işlem yapmış son 1 ay içerisinde, 2’si zarar, 1’i kafa kafaya, 3’ü kar. Şimdi bakınca “eh, fena değil, işlemlerin yarısı kar etmiş, ne güzel” diyorsun değil mi? Ancak arkadaşım, 3 karlı işlemde toplamda %14 kazanmışken, zarar eden 2 işlemde toplam %29 para kaybetmiş.

Yani reelde %15 zararı var 1 ayda. Biliyorsun, bu %15 kağıt üzeri zarar, mevduat faizini, enflasyonu, paranın değerini, zaman kaybını hesaba katarsan zarar daha fazla. Oturduk, karşılıklı sohbet ettik, ona şunu anlattım:

“Bu işte başarılı olmak istiyorsan girdiğin her trade’in sonunda ya büyük para kazanacaksın, ya küçük para kazanacaksın, ya kafa kafaya bitecek trade ya da çok küçük bir kaybın olacak. Eğer büyük kayıp yaşarsan bu iş biter, sermayen erir, kasan küçülür.”

Bu, çok sevdiğim bir yazar olan Steve Burns’un bir kitabından alıntı. Harika bir özet. “Trade yaparken hiç bir zaman büyük kayıp yaşamaman lazım” diyor. Peki bu bizi nereye götürüyor? O efsanevi, herkesin merak ettiği, kimsenin bir türlü yapmayı beceremediği şeye:

Gerçek Manada Stop Loss Olmak!

Bu konu bayağı karmaşık ve kompleks bir konu ama ben sana küçük bir ipucu vereceğim. Stop Loss aslında abartılan kadar zor bir şey değil, sadece o işin psikolojisi, “kaybettim, yanıldım” cümlesini kendine itiraf etmen ve o tuşa basman zor. Onu becerdikten sonra iş çok kolaylaşıyor.

Bu işi kolaylaştırmak için ise bakiyeye odaklanman gerekiyor. Bakiye derken ne anlatmak istiyorum? Yani KAR/ZARAR ekranına bak. İyi bir analizden sonra bir pozisyona girdin. Pozisyonun ilk saatleri veya ilk günleri iyi başlamışsa pozisyon yüksek ihtimal iyi performansla devam edecek.

Kötü başlayan bir pozisyon ise, yine yüksek ihtimal kötü gidecek. Dolayısıyla o işleme has bakiyen eksi gözüküyorsa, yani zarardaysan, rakamı fazla büyütmeden işlemden çık. Artı yazan işlemlerde ise sabret ki kazancın büyüsün. Sadece bunu yaparak stop loss nasıl yapılır sorununu çözmüş olacaksın.

abi ki bu kadar basit değil işin iç yüzü, ancak bu bir yöntem. İnan şu anki halinden daha iyi bir duruma gelirsin. Eksiyi kes, Artıyı tut. Stop Loss nasıl yapılır sorusunun cevabı basit haliyle aslında bu. Bunu yaparken grafiklerden de destek alacaksın tabi ki.

Şimdi sana reel örnekler üzerinden, direkt olarak kendimden bir STOP LOSS örneği vereyim.

Örneklerle, Grafiklerle ve Detay Açıklamalarla Stop Loss Uygulamalarına Bakalım!

Bu örneği anlatırken, sadece sana değil, bu yazıyı okuma ihtimali olan herkese seslenmek için biraz topluluğa seslenip, izninle “senli benli” konuşma kısmını bir köşeye bırakıp, “sizli bizli” konuşmaya geçiyorum 😊

Stop Loss örneğini kripto piyasasından vereceğim.

Bu piyasaya nispeten yeniyim. İlk işlemimi 2020 Kasım ayı gibi yapmıştım. Hikayesini de aşağıdaki zincirde sizlerle paylaşmıştım. Okumuşsundur ama adettendir, link bırakayım: İlk Bitcoin Trade’im ve Bir Ralli’nin Anatomisi

Bu yazıda, korka çekine 50bin yatırdığım piyasada döndüm dolaştım, Borsa İstanbul tarafındaki kasamdan daha büyük kasaya ulaştım. Dışarıdan ek olarak sadece 50bin daha koydum. Bu 100binTL’yi ise an itibariyle 382binTL yaptım. Hatta geçen ekran görüntüsünü paylaşıp, sonradan pişman olup silmiştim. Şimdi yazmış olayım. (Gelecekten not: Lütfen okurken yazıların ilk yazılış tarihlerine ve o anki şartlara dikkat ediniz)

Kripto portföyümün çok kısa süre içerisinde bu kadar büyümesinde, kendi yeteneklerimin yanında, herkesin tedirginlikle izlediği ve son zamanların en çok konuşulan mevzusu olan varlık balonlarının da etkisi var. Tüm başarıyı üstüme alsam duruşumla çelişirim. Peşinen söyleyeyim.

Malum, kriptoda çok uzun süredir “ne alsan ikiye katlanıyor” denen bir varlık balonu süreci yaşadık. Ben de özellikle Etherium’da, Bitcoin’de ve Stellar’da çok ciddi paralar kazandım. Son dönemlerde de ATOM ve DOT ile kazancımı arttırdım. Bunları hala tutuyorum. Varlık balonlarıyla ilgili görüşümü biliyorsunuz, balon şişmeye devam ettikçe bir sıkıntı görmüyorum. Patladığı zaman ise yüzümde patlamaması için çeşitli risk kuralları uyguluyorum. Akıyorsa, “neden akıyor, akmaması lazım, böyle iş olmaz, temel gerçeklerden çok koptu” demem. Kovamı çıkartıp, sorgusuz sualsiz çeşmenin altına koyup, dışarı taşırmadan kovamı doldurmaya çalışıyorum. Şu ana kadar da iyi gitti. Mutlaka çeşme kapanınca, kovayı taşımaya başlayınca dışarı biraz su taşacaktır, ama aldığım kadar su bana yeter.

Peki, kriptoda hiç mi zarar etmedim? hiç mi stop olmadım? Etmem mi, ettim tabi ki. Şanslı bir dönemde kriptoyla tanışmam, zarar etmediğim anlamına gelmez. Zarar ettim, üstelik benimsediğim bazı risk kurallarını da ihlal ederek zarar ettim. Şimdi size kriptoda stop nasıl olunur, bu mevzuları anlatacağım. Biliyorsunuz, en sağlam kurallar bile bazı piyasa şartları altında ihlal edilebilir, hiç yapmam dediğimiz şeyleri yapabiliriz. Dışarıdan bakmakla, işlemin içerisinde olmak iki devasa farklı şey. Buna şu yazımda biraz bahsetmiştim: Bir Trader, Hata Yaptığını Bile Bile O Hatayı Tekrar Yapar mı?

Uzatmayayım, mevzuya geleyim. Bir çok arkadaş bana “hocam kazanıyorsun, süper, Allah bereket versin, ama nasıl stop oluyorsun onu anlat bize, stop nasıl olunur bilmiyoruz” diyor. Aslında stop işi çok karıştırılıyor. Dünyanın en basit şeyi çoğu zaman. Stop nasıl olunur? Tabi ki o tuşa basarak. İşi zorlaştıran, o tuşa bir türlü basamamamız. Basmak için onlarca neden ve bahane uyduruyoruz kendimize. Bilinçaltımız bize çeşitli yalanlar söylüyor, bizi zarardan koruyor, süreci uzatıyor, aksiyonu geciktiriyor.

Ben bu duyguyla nasıl mücadele ediyorum? Çok basit, o duygudan sıyrılıp, o tuşa basarak. Stop nasıl olunur diye düşünmek yerine, direkt olarak stop olarak. Peki nasıl basıyorum? Şimdi ondan bahsedeceğim ve size kendi stop yöntemlerimden birini anlatacağım. Bunu muhtemelen herkes biliyor ama bir de benden duyun. Hazırsanız başlıyorum.

Size anlatacağım kripto, Lite Coin. Yani LTC. Takip ettiğim grafik LTCUSD. İşlem yaptığım zaman dilimi saatlik. “hocam saatlik ne alaka” diyeceksiniz. İşte esnettiğim kurallardan biri. Spot piyasada haftalık grafik takibi yapıyorum ancak haftalık grafik, kriptoda çok hantal. Burada kendi sistemimi kurmaya çabalıyorum, o yüzden günlük, 4 saatlik ve saatlik arasında sürekli işlem yapıp hem piyasayı, hem kendimi tanımayı amaçlıyorum. İyi yol katettim ama henüz sistem tam oturmadı. Ancak acele de etmiyorum. Eninde sonunda bir sistem oturtacağım.

İşte bu sistem oturtma çabaları sırasında, Lite Coin’de pozisyon alıp, stop oldum. Şimdi size bunun hikayesini anlatacağım. Öncelikle, çizimi nasıl yaptım ondan başlayayım. İyi anlatmak için, Tradingview’in geriye gitme özelliğiyle, grafiği ilk gördüğüm zamana çektim grafiği. Her zamanki gibi, açtım ekrana tertemiz bir grafiği, başladım çizmeye. Bu sefer haftalık kadar geniş bir perspektif değil, saatlik bir perspektif bakıyoruz. Çünkü elimizde çok fazla tutmayacağız, alıp, geri satacağız, yüksek ihtimal gün içerisinde. Beyaz grafik şöyle:

Ne yapıyorduk? Önce fiyatın, çizdiğimiz zaman dilimi içerisindeki sınırlarını belirliyoruz. Fiyat en yukarıda nerelerde takılmış, en aşağıda nerelerde takılmış. Sonra da orta seviyeleri belirleyeceğiz. Buyrun:

Bu destek direnç bölgeleri, aynı zamanda arz talep bölgeleri. Yani talebin arza, arzın talebe üstün geldiği bölgeler. Üstün gelmişler ve fiyat dönmüş. Fiyatın döndüğü her yerde ya Ayı Boğayı, ya Boğa Ayıyı püskürtüyor, unutmayın. Dolayısıyla, bu seviyelerin hepsi önemli. Devam edelim, şimdi trend çizelim biraz. Önce yükselen, sonra düşen trendler. Çok basit şekilde, hem en geniş, hem de en çok temas eden trendleri çizeceğiz. Düşen trend bu grafikte gördüğümüz alan içerisinde pek yok, ancak yükselen iki adet trend var, buyrun:

Çizgiler tamam. Şimdi hareketli ortalama koyalım, grafiği biraz yaklaştıralım ve sadeleştirelim, bakalım nasıl durumlar. HO’lar yine, 50-100-200. Bu sefer saatlik haliyle. Bu grafikte en çok işimize mavi (50) hareketli ortalama yarayacak. Çünkü fiyat en çok onu sevmiş.Buyrun:

Ben bir iki ek çizimle ve yukarıdaki son haliyle bu Lite Coin’i izlemeye aldım. Çünkü direkt girecek bir durum yok. Zaman geçmesi lazım. Kendime çeşitli kurallar koydum. Şunu şunu yaparsa, girerim diye bir giriş sistematiği oluşturdum kafamda. Sonra takip etmeye başladım. Şimdi Grafiği biraz ileri alıyorum. Dediğim gibi, bu haliyle pozisyon almadım. Fiyatı takip edip, en iyi fırsatı kollamaya çalışıyorum. Zaman geçti, fırsat oluştu. Aşağıya pozisyona girdiğim grafiği ekliyorum. Biraz inceleyin, sonra ben size detaylı anlatacağım:

Neler var grafikte? geçmişten gelen bir trend var, onu attık cebe. 50’lik ortalama fiyatı taşımış, onu da attık cebe. Bir formasyon var, bir devam TOBO’su, onu da attık cebe. E, TOBO hacimli geçilmiş, fiyat sonra gelmiş onaya. Harika bir hareket. Bir de fibo 0.61 tepkisi var. Daha ne olsun, iyi bir pozisyon için gereken her şey var. Harika bir yapı. “gel bende şansını dene” diyor. Belki yukarıda anlattıklarımı görememişsinizdir, aşağıda hepsini tekrar çiziyorum. Dikkatlice bakın lütfen:

Her şey var olmasına ama, bir şey yok. Ne yok? Bir düşünün. Neyin olması gerek? Bizim rehberimiz ne? Tetikleyicimiz ne? Tabi ki fiyat. Fiyat hareketi var mı? Yok. Peki neye göre girdim bu pozisyona? DOJİ’ye göre. Peki DOJİ neydi? Savaş alanıydı, er meydanıydı. DOJİ’nin galibi belli değildi. Bir yön sinyali vermezdi, pozisyona girmek için yeterince güçlü bir tetikleyici değildi. Bunu en iyi benim bilmem lazım. Peki ben ne yaptım? “kriptoda deli gibi ralli var, doji yeterli bir sinyaldir, önemli yerde doji oluştu, giriyorum” dedim. Yani bir nevi FOMO’ya kapıldım. Tuttum bu mum kapanışından sonra aldım Litecoin’i. En önemli kurallarımdan birinden, yani hacimli tetikleyici mum kuralından saptım. Peki sonra ne oldu? Şu oldu bakın:

Gördüğünüz gibi, “tüm teknik gerekçelerden büyük bir fiyat vardır” diyen, sert bir kırmızı ayı mumu geldi. Halbuki, tecrübeli bir trader olarak benim bu tuzağa düşmemiş olmam lazımdı. Dojiden sonra mutlaka bir teyit beklemem gerekiyordu. Beklemedim. Yaptığım hatalar iki oldu. İlki, hiç benim tarzım olmamasına rağmen saatlik analiz yapmam, ikincisi, doji mumundan sonra hiç işlem açmamam gerekirken işlem açmam. Bir de üçüncü hatam var, o da position sizing. Ben, ki bu konuda çok sıkıyımdır, tuttum ne yaptım? Nasıl olsa ne alsan gidiyor abi deyip, normalde 3 koine ayıracağım, portföy yapacağım parayı direkt Litecoin’e gömdüm. Evet, tüm parayı değil belki ama, hakettiği paradan da daha fazlasını, gömdüm.

Stop Loss Nasıl Olunur?

Hatalar hatalar derken, tüm bu hikayede doğru yaptığım tek şeye geldi soru. Stop 🙂 Stop Nasıl Olunur sorusuna cevap aramadan, “buradan döner, biraz taşıyayım, piyasa uygun, kriptolarda boğa var, aşağıda 100’lük ortalama var, bu ayı tuzağıdır” vesaire demeden, bu mum kapanışında pozisyonun gözünün yaşına bakmadan stop oldum. Para kaybettim, işletme giderine yazdım, konuyu kapattım. Rehber olarak hep fiyat, hep fiyat derken, fiyattan uzaklaşmanın, sinyal olarak fiyatı almamanın veya erken almanın diyetini ödedim. Saatlik kapanış gerçekleşir gerçekleşmez tuşa bastım. Peki fiyat döndü mü? Döndü. Son manzara aşağıdaki şekilde oldu, buyrun:

Fiyatın dönmesi benim için bir veri değil. Çünkü fiyat dönmeyebilirdi. Özellikle Kripto gibi riski yüksek, volatilitesi fazla, regülatörü olmayan bir piyasada mutlaka stop olmalı. Sigorta yapmak şart. Deprem olmaz olmaz, bir kere olur, ev yıkılır. Evi yıkmamaya çalışıyoruz. Dolayısıyla, ben sigortamı yaptım, stopumu oldum. Beni üzen fiyatın dönmesi değil, olamaz. Beni üzen, yılların tecrübeli traderı olarak bu üç basit hataya düşmem. Ancak, 20 yıldır da bu piyasada olsanız, ara ara fomo’ya kapılıyor, ara ara panik oluyor ve tuzağa düşüyorsunuz.

Bundan da daha normal bir şey olamaz sanırım. Amaç burada, hataları minimuma indirmek, tuzaklara minimum sayıda düşmek. Stop konusuna gelince, gördüğünüz gibi, hiç zor bir şey değil. Trend kırıldı, 50’lik ortalama kırıldı, TOBO’nun boyun çizgisi kırıldı, sağlam bir mum geldi. top olmak için bundan daha net bir mesaj olabilir mi? Olamaz. Aldım mesajı ve uyguladım. Darısı sizin başınıza dostlar. İnanın stop olma işi zor değil. Şu an fiyat geri döndü ama, ya dönmeseydi, ya tüm kripto piyasası çökseydi, ben elimde malla kalsaydım? Böyle bir şey bir trader olarak kabul edilebilir bir şey değil. Dolayısıyla, stop olunacak. O tuşa basılacak. Önce zarar kesilecek, gerisi sonra gelecek.

Stop Loss Olayına Farklı Bir Bakış ile Yaklaşmak Mümkün Mü?

Bu soru da çok önemli bir soru. Stop Loss’u aslında herkesin bildiği anlamda anlatmak ve bilinenleri veya tahmin edilenleri tekrarlamak yerine, biraz farklı bakalım mevzuya istiyorum. Yazının sonlarına gelirken bir de bunu deneyelim.

Geçenlerde Çalışmalarımı notlara dökerken aklıma interaktif bir çalışma yapmak geldi Twitter üzerinden. O an Twitter’da aktif olan arkadaşlarla güzel bir çalışma yaptık. Stop olayına biraz farklı baktık. Size yeni bir pencere açmaya çalıştım. Sanırım da başardım. Şimdi burada o zincir serisini anlatayım.

İlk etapta hepinizden şu aşağıdaki #gbpjpy grafiğine bakmanızı rica edeceğim. Tıklarsanız ekrada büyüyecektir, tüm seviyelerini iyice kontrol edin. Ben hızlıca bir çizim yaptım üzerinde. Güzel bir noktayı yukarıya doğru aşmış, hızlanmış. Kar satışları sonucu düzeltmeye başlamış. Düzeltmesi de çok kritik ve güzel bir yerde bitmiş. Hem önemli direnç seviyesi artık destek olmuş, hem fibo 0.38’den güç bulmuş, hem 50 günlük ortalama çalışmış. Üstüne üstlük burada mükemmel hacimli bir mum çıkmış. Yani pozisyon tetiklenmiş. İnceleyin:

Sonra o an Twitter’da bu zinciri anlık takip eden arkadaşlara şu soruyu sordum:

• Ekran başında bu pariteye denk gelseniz, bu analizi yaptığınızda, paritede LONG işlemi açar mıydınız?

Bir süre tüm cevapların gelmesi için bekledim. Sonra anket tamamlandı. Cevaplar şöyle:

Gördüğünüz gibi, %65’e yakın kalabalık LONG açarım demiş. Evet, mantıklı. Ben de bu durumda bir long denemesi yapardım açıkçası. Çünkü teknik gerekçeler beni ikna etti. Tamamdır, aldık pozisyonu. Şu an içerideyiz. #gbpjpy long. Şimdi mevzuyu başka bir konuya getireceğim. Şu aşağıdaki grafiğe iyice bakın. Önceki grafikten bağımsız bir grafik gibi düşünün. Aslında önceki grafiğin 5 gün sonrası ama, burada bir deney yapacağız.

Şimdi yukarıdaki grafiği ilk defa gördüğünüzü düşünün demiştim. Nakittesiniz, paranız var, pozisyon arıyorsunuz kendinize. Taramalarda bu yukarıdaki grafiğe İLK DEFA denk geldiniz. Bir false breakout, 50 günlük ortalama aşağı doğru kırılmış. Üstelik son mumun tepesinde gölge var. Yani aşağı doğru ivme devam ediyor. Şimdi soru şu, “bu grafiği ilk defa gördüğünüzde, bu grafikte LONG pozisyon açar mıydınız? Bu ankete cevaplar şöyle geldi:

Gördüğünüz gibi, %70’i geçkin çoğunluk bu manzarada long pozisyon almam dedi. Mantıklı, ben de olsam direkt pas geçerim. Grafik sıkıntılı. Şimdi asıl mevzu burada başlıyor dostlar. İşte gördüğümüzle düşündüğümüz farklı şeyler diyorum ya. Konu oraya geliyor. Aslında işin içine duygularımız, korkularımız, para kaybetme kaygısı, hatalı karar verme kaygısı, “fiyat bizi stoplattıktan sonra dönecek” tedirginliği olmasa, çok farklı kararlar alacağız. Her neyse, devam edeyim.

Sonra şu soruyu sordum yine takip eden kalabalığa. Dedim ki “Bu mantığa göre, yukarıdaki ilk resimde LONG pozisyon alan arkadaşların, ikinci resimde, yani 5 gün sonra, grafiğin yeni haline göre STOP olmaları gerek değil mi? Çünkü ikinci resmi ilk defa gören her 10 kişiden 7’si “long açılmaz” şıkkını işaretledi.”. Doğru ya, eğer ikinci resim sizin için pozisyon açılamaz konumdaysa, ilk resimde aldığınız pozisyonu kapatmanız gerek değil mi? Anket cevapları beklediğim gibi geldi:

%60’a yakını istatistiki olarak doğru olan şıkkı paylaştı. Yanlış pozisyona giren her 100 kişiden sadece 20’si doğru zamanda stop oluyor. Yani, yukarıda ezici çoğunluk pozisyon aldıktan sonra, grafik ikinci resme evrilince “burada pozisyona girmem” diyor. Yani girseydim de stop olurdum demek istiyor. Ancak reelde bunun oranı sadece %20. İşte teoriyle pratik farkı da burada oluşuyor. Sadece robot gibi işlem yapsanız stop olacakken, korkular, hırs, tedirginlik devreye giriyor. Stop olamıyorsunuz. Stop olmayınca ne mi oluyor? Bakın grafiğin güncel hali:

Stop Olmak Ne Demek? Farklı Bir Bakış Açısından Doğru Cevap

Peki tüm bu mevzunun olayı ne? Aslında anlamışsınızdır ancak size en büyük öneriyi şöyle verebilirim: Eğer pozisyonlarınız planladığınız gibi gitmiyorsa, sanki pozisyonda değilmişsiniz gibi düşünün.

Sanki cebinizde nakitiniz var ve yeni pozisyon arıyormuşsunuz gibi bakın o grafiğe. Eğer o pozisyonda kilitli kalmasaydınız, cebinizde paranız olsaydı, günlük taramalarınızı yapsaydınız o hisseye/pariteye/emtiaya girer miydiniz yoksa pas mı geçerdiniz?

Eğer “pas geçerdim” diyorsanız, direkt kapatın pozisyonunuzu, stoplayın. Rüzgara karşı işemeyin. Çünkü unutmayın, açtığınız pozisyonda para kaybetmeniz piyasanın size “yanlış karar verdin” deme şeklidir. “yok ben yanlış karar vermedim, yanlış karar veren sensin” derseniz, 4-5 kere silahtan mermi çıkmaz da, 6.’da çıkar. Sonra BOM! Belki spot piyasada sadece zaman kaybeder, biraz da psikolojik sıkıntılar yaşarsınız, 1-2 aya, yıla pozisyon başa baş noktasına gelir. Ama ya kaldıraçlı piyasalarda? Direkt kasayı sıfırlarsınız.

Evet, Stop Loss konusuna muhtemelen Türkiye’deki en geniş örneklerle, en geniş yazıyla cevap verdik. Umarım okuyan sen veya herkes, yararını görmüştür.

Buraya kadar bu yazıyı okumak büyük çaba bu arada, eğer en baştan buraya kadar ulaştıysan Twitter’dan bir DM yaz, öpüşüp koklaşalım, sana bir “tebrikler dostum, bu işi başaracaksın” demek isterim 😊