Borsada Risk Yönetimi Nedir / Neden Önemlidir?

Arkadaşlar, merhaba. Yazıya başlamadan önce, yazının sonuna geldiğinizde eğer yazıyı beğendiyseniz, lütfen Twitter ve Facebook’tan paylaşın, Whatsapp’tan ilgilenen arkadaşlarınıza gönderin. Yazımız Türk finans piyasasının neredeyse en en en göz ardı edilen, halbuki en önemli konularından biri olan: Borsada Risk Yönetimi.

Neden mi önemli? Çünkü eğer borsada risk yönetimi yapamıyorsanız, önce PARANIZI sonra ise PSİKOLOJİNİZİ kaybedersiniz. Psikolojinizi kaybettiğinizde olacak şeyleri tahmin ediyorsunuzdur, ancak hatırlamak isterseniz, aşağıdaki güncel resimlere bakabilirsiniz.

Neyse, işin kötü taraflarını bir kenara bırakalım, öğrenmemize devam edelim. Borsada risk yönetimi nedir? Bir hisse senedi alarak neyi riske atıyorsunuz? Sorunun cevabı basit: Paranızı. Peki paranız sınırsız mı? Bunun da cevabı belli: Eğer Bill Gates değilseniz, sınırsız değil. O zaman şu ortaya çıkıyor: Biz bu sınırlı paramızla iyi analiz edilmiş işlemler yapacağız ve paramızı, yani sermayemizi büyütmeye çalışacağız. Borsayla ilgilenmemizin temel amacı bu. Peki bu formülün temelinde ne var? Tabi ki: SERMAYE!

Yani bu şu demek arkadaşlar, ne yaparsanız yapın, sermayenizi ERİTMEYİN. Çünkü sermayeniz biterse, oyun dışı kalırsınız. Merminiz biterse, savaş biter. Çünkü ölürsünüz. Bu kadar basit. Dolayısıyla,risk yönetiminin ilk kuralı: Ne yaparsan yap, olabildiğince uzun süre oyunda kal.

Peki nasıl olabildiğince uzun süre oyunda kalacağız? Her defasında kaybetme ihtimalimiz olan parayı minimumda tutarak, kazanma ihtimalimiz olan parayı da maksimumda tutarak. Bu tabi ki yazıldığı kadar kolay değil. Detayları var. Şimdi o detaylara gireceğim:

Diyelim ki borsada yeterince zaman geçirdiniz, sağdan soldan, kitaplardan, videolardan, kendinizden toparlayarak bir sistem, bir strateji kurdunuz. Bu stratejinizi otomatik veya manuel bir backtest’e tabi tuttunuz. Yani demo işlem yapıp başarısını ölçtünüz. Stratejiniz her 100 işlemin ortalama 75’ini karda, ortalama 25’ini zararda kapatıyor. Süper, başladınız işlemlere. Hangi işlemin 75’inin karda, 25’inin zararda olduğunu bilemezsiniz. Ya ilk 25 işlem zarar kapanırsa? Buna dayanabilecek misiniz?

İşte borsada risk yönetimiyle, bu ilk 25 işlemin sürekli zarar yazmasına bile dayanmanız lazım ki, geri kalan 75 işlemde kara geçecek fırsat bulabilsin sistem. Hep diyoruz ya “kayıplarınızı minimumda tutun, stoploss yapın, zararı tutmayın” diye. İşte bunun matematiksel açıklaması bu.

Aşağıdaki resme bir bakın. İki farklı senaryo var, birinci senaryoda her işlemde %3 riske atıyorsunuz, diğer senaryoda her işlemde %10. Toplam 20 işlem yaptınız. Diyelim ki şanssız gitti her şey, analizleriniz tutmadı ve 20’sini de kaybettiniz işlemlerin.

Birinde sermayeniz 54.379TL’ye düşerken, diğerinde 12.158TL’ye düşüyor. Farka bakın. İlk senaryoda size çok daha fazla işlem fırsatı sunuyor sistem, yani zararı buradan kara geçebilirsiniz. Ancak ikincisinde elinizde 12.158TL var.100.000 yapabilmek için %722 kar etmeniz lazım. Şuna dikkat edin, 100.000TL’yi 12.000TL yapmak için %88 zarar ediyorsunuz ancak 12.000TL’yi 100.000TL yapmak için tam %722 kar etmeniz gerek. Çünkü sermayeniz düştü, gücünüz düştü dolayısıyla kazandığınız yüzde düştü.

Tabi hep kayıptan bahsettik, kazançta ne yapacağız? Kazanç işi aslında kayıptan çok kritik, çünkü kaybettiğiniz her oran için daha fazla kazanç sağlamanız gerekiyor. Örneğini bir önceki tweette verdim, kayıp sermayeyi küçülttüğü için, daha fazla oranda kazanmanız gerekiyor.

Teknik Analist olarak bizlerin çok sık kullandığı bir oran vardır. “risk-kazanç” oranı. Genelde 1’e 3 kabul edilir orandır. Yani her riske ettiğiniz 1 birim için 3 birim kazanmanız gerekir ki olası sermaye erimelerini daha hızlı toparlayın. İşte burada da kazanan kağıdı elden çıkarmak yerine daha fazla tutmamız gerekiyor. Her geri çekiliş hisse dönüşü anlamına gelmez, bazısı düzeltmedir ve sağlıklı bir boğa trendi için gereklidir. Geri dönüşlerden, kuralları bozmadıkça korkmayın. Kağıda şans verin.

Aşağıda şu an elimde olan #logo kağıdından bir örnek. A hareketini yakaladım. B hareketinden korksaydım eğer satıp çıkacaktım kağıttan. Çıkmadım, böylece C hareketini de yakaladım. Bu tabi ki sonsuza kadar gitmez, ama gittiği yere kadar takip edin:

Özetle arkadaşlar, borsada risk yönetiminin temel mesajı şudur: riski, yani kaybedeceğiniz olası parayı minimumda tutarak oyunda maksimum süre kalın ve kazanma ihtimalinizi yükseltin. Böylece sermayeniz büyüsün.

Çok kapsamlı bir konuyu 18 tweetlik bir zincire sığdırmaya çalıştım, umarım başarılı olmuşumdur. Bir kıvılcım bile yaktıysam ve merak uyandırdıysam Google’a girin ve “risk management in stocks” yazın, arayın, okuyun ve öğrenin. Yazıyı aşağıdaki butonları kullanarak paylaşmayı unutmayın. Selamlar.