Borsa Öğrenmek: Bir Çırağın Borsa İle İmtihanı (1/2)

Bu yazı, Twitter hesabımı çok uzun zamandır takip eden, doğru sorular sorarak kendini çok hızlı geliştiren ve kısa zamanda borsa öğrenmek konusunda çok yol kateden sevgili takipçim Safa’nın (Twitter hesabı: @demensmagnet) borsaninizinden.com için yazdığı bir misafir yazısıdır.

Merhabalar. Bu yazıda borsa öğrenmek konusunda kısa geçmişimdeki tecrübelerimden ve öğrendiklerimden bahsetmek istiyorum. Benimle benzer yolda yürüyenler için faydası olacağına inanıyorum. 

Borsadaki al-sat maceralarım, bu işe bulaşmış küçük ve mikro yatırımcı ile benzerdir. Twitter’da hesap takip ederek başladım çoğunuz gibi. Twitter’daki ustaları takip eder, Telegram’dan al-sat verenlerin kanallarına üye olurdum. Kimi zaman kazandım, kimi zaman kaybettim. Toplamda kaybım olmadı ama başkasının ipiyle kuyuya inmek içime sinmiyordu. Her alım sonrasında acaba gerçekten yükselecek mi, yoksa düşecek mi diye panik halde hisseyi takip ederdim. Kimi zaman düştüğünde satardım, yükselirdi. Yükseliyor diye alırdım, düşerdi. Hem psikolojik olarak yorucu bir durumdu, hem de bu kadar vaktim gün içerisinde yoktu. O yüzden artık bu işe bir dur diyerek kendi teknik analizlerimi yapabilir hale gelmek istedim. Bunun da yolu borsa öğrenmekti.

İlk başlarda takip ettiğim hesaplardaki gibi grafik çizmeye çalıştım. Ancak fiyatlar hiç o çizdiklerime göre gitmiyordu. Moralimin bozulduğu çok oldu. Yine de borsa öğrenmek için araştırmaya devam etmekten vazgeçmedim. Hem borsa öğrenmek konusunu araştırıyor, hem de kendi kararlarımla al-sat yapmaya devam ediyordum. Al-sat’larıma kendim karar veriyordum artık ama daha çok, ‘thyao çok düşmüş, halkb çerez parasına, buradan alınır’ şeklinde işlem yapıyordum.

Borsa öğrenmek için araştırma yaparken @borsanınizinden ile tanışmış oldum, yazılarını okudum. İlk o zaman öğrendim scalper, day trader, swing trader, uzun vadeci nedir, ne değildir. Zaten hali hazırda çalışan birisi olduğum için day trading’in bana uygun olmayan bir tarz olduğunu ve Twitter borsa mecrasının çoğunun day trading şeklinde işlem yaptığını anladım. Swing trading çok mantıklı geliyordu, tarz olarak da içime çok sinmişti. ‘Bunu öğrenmem lazım’ dedim. O zamanlar bir trade sistemine karar verdiğimin, borsa maceramda yeni bir sayfa açtığımın farkında bile değildim açıkçası.

Borsa öğrenmek için ilk önce oturdum, neyi öğreneceğimin listesini yaptım. Bunu yaparken hem @borsanınizinden hem de Google’dan araştırarak tespit etmeye çalıştım. Aşağıdaki listeyi oluşturmuştum.

1. Destek/Direnç ve Trend Çizimleri (Bu linkteki gibi YouTube videoları işime çok yaradı)
2. Mumlar ve Mum Formasyonları (borsaninizinden.com’daki mum dersleri ve The Power of Japanese Candlesticks kitabını kullandım)
3. RSI (Bu linkteki video’dan yararlandım)
4. Fibonacci (Bu linkteki ve bu linkteki videolardan yararladım)
5. Hareketli Ortalamalar (Steve Burns’ın Moving Averages 101 kitabı)
6. Klasik Teknik Analiz Formasyonları – OBO, TOBO, Yükselen Üçgen vesaire (Google’ı kullandım :))
7. Harmonik Formasyonlar (Bu linkteki video ve Google 🙂 )

Sonra tek tek bu konular hakkında e-kitap, websiteleri, youtube video’su vs araştırmaya koyuldum. En çok faydasını gördüğüm kaynakları da yukarıda yanlarında belirttim. Bazılarını nereden öğrendiğimi hatırlamıyorum maalesef. Onları genel kaynak olarak yazdım.

Bu konular dahilinde kapsamlıca borsa öğrenmek için aynı üniversitede olduğu gibi oturup ders çalıştım, notlar tuttum. Öğrendiklerimi herhangi bir hissenin grafiğini açıp uygulamaya çalıştım. Hareketli ortalama çalıştıysam hareketli ortalamaların grafiğe olan etkisini gözlemlemeye çalıştım. Mum formasyonu çalışıyorsam, çalıştığım formasyonu grafiklerde bulmaya ve onların sonuçlarını görmek için çaba sarfettim.

Aynı zamanda cep telefonumun galerisinde bir klasör oluşturup, mumları, formasyonları, harmonikleri, öğrendiğim ne varsa ekran görüntüsünü ve fotoğrafını koydum. Zaman zaman dönüp üzerinden geçtim, akılda kalması adına çok faydası oldu ancak esas akılda bırakan ‘tecrübe etmek’ oldu diyebilirim.

Tecrübe etmek için grafiklerin eski verilerini kullandım. Bunun için Trading View’in ‘yeniden oynat’ özelliğini kullandım. (Eğer bu özelliği bilmiyorsanız buraya tıklayarak özellik hakkında bilgi alabilirsiniz). Herhangi bir hisseyi açıp, geçmişteki bir noktasına geri dönüp analizler yaptım. Destek neresi, direnç neresi, trend var mı yoksa yatay mı gidiyor, mum formasyonlarına göre dönüş var mı vb. sorularla hissenin nereye doğru gideceğine dair yorumlarda bulundum. Alırım dediğim yeri işaretledim, satarım dediğim yeri işaretledim. Aldığım yerden düşmüşse bir şey kaçırıp kaçırmadığımı inceledim. Arttıysa nelerin pozitif sinyal olduğuna tekrar baktım.

Borsa Öğrenmek: Teori vs. Pratik

Tabi öğrendiklerimle gerçek alım-satımlar da yapıyordum. Maalesef işin içinde gerçek kazanç ve kayıp olmadan öğrenemeyen bir yapım var. O duyguyu hissetmeden, olayı tam öğrenemiyorum. Bu benim öğrenme şeklim olduğu için bu şekilde kabullendim ve kayıplarımı birer ‘eğitim yatırımı’ olarak düşündüm. Ancak birikimimin sadece %20’si alım-satım yaptım. Gerisine dokunmadım. 4-6 farklı hisse almaya çalıştım, riskimi bölebilmek için. Gitmeyeni stopladım, kar edeni de tutmaya devam ettim. Bu şekilde çok şükür toplamda zarar etmedim, bir miktar kârdayım hatta. Ancak böyle olmayabilirdi, yaptığım şey riskli idi. Mümkünse sizler böyle yapmayın. Eğer benim gibi gerçek para olmadan öğrenemeyenlerdenseniz de, riskinizi yönetmek için paranızın hepsi ile trading yapmayın. Tüm paranızı tek hisseye yatırmayın, çeşitlendirin. Stoploss’u uygulamayı asla ama asla bırakmayın.

Yazı çok uzun olmamasına adına burada noktalıyorum. Devamında okuduğum kitaplardan, öğrendiğim ‘oyun planı’ kavramından ve gelişimime katkısı olduğunu düşündüğüm bazı alışkanlıklardan bahsediyor olacağım. 

Okuduğunuz için teşekkür ederim.

Safa (@demensmagnet)