2023’ün Eylül ayındayız. Bugünlerde, aklın alamayacağı bir halka arz furyasıdır gidiyor. Sadece 2023 yılında, Ağustos ayına kadar 2 milyar dolarlık halka arz yapıldı Borsa İstanbul’da. 30’u geçkin şirket borsaya kote oldu, halka arz edildi, işlemlere başladı.
2 milyar dolarlık bu genişlikle birlikte Borsa İstanbul, halka arz büyüklüğünde, tüm dünya borsalarında, Londra, Milano ve Almanya borsalarını da geride bırakarak ilk 10’a yerleşti.
2019 yılından itibaren borsadaki yatırımcı sayısı 4’e katlandı. Bunların çok büyük bir kısmı borsa ile bu 4 yıl içerisindeki, özellikle 2023’teki halka arz furyasıyla tanıştı. Bir sürü yeni amatör yatırımcı-trader geldi piyasaya.
Halka arzlardaki bu yoğun ilgi, işleme açılan tahtaları üst üste tavan rekorlara taşıdı. Mesela, yeni halka arz edilen OFSYM, 7 Eylül 2023 itibariyle 14. Tavanını yaşıyor. 27.2TL’den işlemlere başlayan şirketin şu anki fiyatı 113 lira. Neredeyse 4’e katlamış fiyatını.
Aynı şekilde mesela TATEN 13. Tavanında, BYDNR 11. Tavanında, ENERY 9. Tavanında.
Bu halka arz furyası nasıl sonlanır, profesyoneller az çok bilir, ancak bunlar dillendirmek de bu aralar fazlasıyla tepki çekiyor. O yüzden herkes direksiyonu bıraktı, kamyon sürekli hızlanarak, kontrolsüz bir şekilde ilerliyor.
Şu an için yoldan çıkmadı, önünde de fazla engel yok. O yüzden yolcular bu işe bir roller-coaster gibi bakıyorlar. Heyecanlı, keyifli, ara ara yoldaki tümseklerden dolayı zıplamalı, eğlendirici bir yolculuk.
Bu roller coaster, o efsanevi yuvarlak O dönüşünü yaptıkça herkes mutlu oluyor, “tavan çözüldü ama yön yine yukarı, tekrar tavana bağlayacak” diyorlar. Gerçekten de bağlıyor tavana hisse. Roller Coaster, bir O dönüşünü daha tamamlayıp yeni maceralara doğru devam ediyor.
Ancak hiç bitmeyen, bakıma alınmayan, arızaları çözülmeyen o parkur, bu roller coaster’ı ne kadar taşır, muamma.
Mutlaka bir gün, üzerindeki bu tonlarca baskıya dayanamayacak parkur. Daha önce de dayanamadı, kırıldı. Yine kırılacak.
Kırıldığında gelecek tepkileri iki gruba ayırabiliriz.
- Roller Coaster’da uzun bir süre parkur yapmış, eğlenmiş, keyiflenmiş ve sonrasında kendi isteğiyle dışarıya çıkmış ve dışarıdan bu roller coaster’ı izleyen kitle, “ucuz yırttık” diyecek. En şanslı grup bu grup olacak.
- Roller Coaster’ın bu efsanevi keyfini ve kazandırdığı adrenalini, dopamini çok seven ve ondan kopamayan, bunun sürekli olarak devam edeceğini düşünen, hatta ara ara yavaşlamalarda eşini dostunu, akrabasını da yeni vagonlara bindiren kişiler, kaçınılmaz bir kazaya karışacaklar.
Siz eğer bu furyaya dahilseniz, birincisinde mi, ikincisinde mi olacaksınız onu bilmek zor, çünkü dopamin ve adrenalin arttıkça, verilen kararların mantıktan uzaklaştığı da aşikar.
“ben hayatta ikinci grupta olmam” diyen çoğu kişi, o duygu bozukluğuyla tam da en tepede ikinci gruba dahil olabiliyor. Veya zamanı gelince roller coaster’dan inemeyebiliyor.
Ancak, ikinci grubun da içerisinde az zarar görecekler veya çok zarar görecekler de var.
Az zarar görecekler, bu halka arza 800-1000TL’lik giriş değerleriyle, dağıtılan az miktarda lotla dahil olanlar. Onlar zarar etse ne kadar edecek? Üstelik 10-15 tavandan sonra fiyat maliyetinin altına ne zaman inecek, inse bile ne olacak? Tekrar yükselir. Kaldıraç yok, maliyet aşağıda, kafa rahat.
Çok zarar görecekler ise, ki profesyonelleri asıl korkutan onlardır, 8-10 tavandan sonra çözülen şirkete, “nasıl olsa tavana gidecek” diye tüm parasıyla ve sadece o hisseyle dahil olanlar olacak.
Ne hikayeler duyuyoruz, sizin de kulağınıza mutlaka gelmiştir.
8 tavandan sonra çözülen tavan sırasında, yani alım-satım serbest olduktan sonra 10 milyonla, 15 milyonla hisseye girip tekrar tavana bağlamasını umanlar. Oradan gelecek 3-4 tavanla parasına 4-5 milyon daha katanlar.
Bunlar hep hoş hikayelerdir, ta ki kıyamet gelene kadar.
Kıyametler de, herkesin kıyamet fikrini unuttuğu anlarda gelir.
IZENR Üzerinden Halka Arzın Olası Kötü Senaryosu
Bir örnek yukarıda.
Bir takipçim 40 liradan varını yoğunu, tavanı bozulan bir hisseye, IZENR’e basmış. İyi de kazanmış, Bir sürü tavan almış. Yüzde 80’i geçkin kazanmış. Doğru zamanda, doğru yerde olmuş.
Ancak IZENR’in güncel grafiği şöyle:
Bu hisse dün, yani 6 Eylül 2023’te en tepede 80 lirayı gördükten sonra tavanı bozuldu ve TABANA oturdu. Günü 65 lirayla kapattı.
Aynı şekilde, tavanı bozulduktan sonra bir alım fırsatı verdi. Aşağıdaki kırmızı kutulara bakarsanız, alım fırsatları daha önce hep tekrar tavanla devam etmiş. Yani bu alım fırsatında cesaret edip alanlar iyi paralar kazanmış.
Ancak dün, ilk defa, bu alım fırsatı kötü sonuçlanmış, fiyat tabana oturmuş.
Fiyatın tabana oturması demek, elinizdeki malları satamayacağınız anlamına geliyor, çünkü tahtada alıcı yok. Tahtada alıcı olmadığı için zaten fiyat tabana oturuyor. Elindeki malları en aşağı fiyattan satmak isteyenler sürekli aşağı emir gönderiyorlar. Ona rağmen eğer tahtaya yeterince alıcı gelmiyorsa, fiyat kademe kademe aşağı iniyor.
İşte bu senaryo, en korkutucu senaryo. Çünkü maliyetler yukarıda kalıyor, zarar başlıyor, ana para eriyor. Bu senaryolar sürekli yaşandı Borsa İstanbul’da, yine yaşanacak, bunun önüne de kimse geçemez.
Bu riski anlatmaya çalışıyor insanlar, ancak aramıza yeni katılanlar tarafından tepkiyle karşılanıyoruz.
Normaldir, sorun yok, biz bu riskleri ve aynı zamanda fırsatları yıllardır anlatıyoruz, yine anlatmaya devam edeceğiz ve haklı çıkacağız.
Çünkü tarih tekerrür ediyor. Borsa zaten budur, aynı fiyat hareketlerinin sürekli tekrarlandığı yer. Çünkü insan psikolojisi hiç değişmez. İnsan korkar, tedirgin olur, tereddüt eder, mutlu olur, coşar, hırslanır.
Fiyatları bu duygular yönetir.
Şu anki coşku, yeri geldiğinde 5 dakikada korkuya döner.
Korku borsadaki en tehlikeli korkudur, kontrolü zordur.
Herkes birbirini ezer. Herkes dışarıya çıkmak ister, nefes almak, kendini güvende hissetmek ister.
Ancak unutmayınız,
Tiyatroda yangın çıktığında oyunu ezbere bilen değil, kapıya en yakın olan kurtulur.
Kapıya yakın oturun.
Herkese bol kazançlar dilerim.
Not: Şu yazımı da okumak isteyebilirsiniz:
