Borsada yeni yatırım yapmaya veya yeni trade etmeye başlayanların en çok duydukları terimler arasında Ayı ve Boğa terimleri vardır. “boğa geldi” / “ayı geldi” / “boğa piyasası çok uzun sürdü” / “ayı piyasası çok sert geçiyor”. Mutlaka siz de bu tarz cümleleri onlarca kez duymuşsunuzdur. Peki, nedir bu Boğa? Boğa Piyasası nedir, ne anlama gelir, neden “boğa geldi” derler, boğa gelince ne olur?
Alıcı ve satıcıların bir araya geldiği, bu doğrultuda fiyatların belirlendiği her ortamın bir piyasa, bir pazar yeri olarak adlandırılabileceğini Ayı Piyasası Nedir? adlı yazımızda söylemiştik. Otomobil, ev, bilgisayar, peynir, simit, küçükbaş hayvan, kırtasiye malzemesi, proje yazım hizmeti, işgücü, altın, dolar vb. aklınıza gelebilecek her şeyin alıcı ve satıcılar tarafından fiyatının belirlendiği bir piyasası olduğunu ayı piyasasını anlatırken tahlil etmiştik.
Piyasalar inişler, durağan dönemler ve çıkışlardan oluşurlar. Piyasaların iniş dönemlerinde sürecin sahibi ayılar olduğu kadar çıkış dönemlerinde de boğalardır. Tamamen kişisel çıkar yaklaşımıyla piyasada olan alıcı ve satıcı tarafları, anlık duygusal durum değişikliğine göre alış ya da satış tarafında olarak piyasanın düşüş ve yükseliş sürecinin şekillendiricisi olurlar. Yani ellerindeki hisse senedini beklentilerinin yönüne doğru almaya veya satmaya devam ederler.
Özetle, Boğa Piyasası Nedir sorusunun cevabı şudur: Piyasaların genele yayılan bir yükselişte olması, fiyatların talebe bağlı olarak her defasında daha da yükselmesi, insanların bir ürünü her defasında daha yüksek bir fiyattan almayı kabul etmesi boğa piyasasını oluşturur. Yükselişi bir süredir devam eden bir piyasaya boğa piyasası denir. Boğa burada yükselişi temsil eder.
Piyasanın ana aktörleri ayılar ve boğalar olduğu için, Boğa Piyasası Nedir? diye anlatırken ayı piyasasından kıyaslar yapmak yerinde olacaktır. Ayı piyasasında satışın birçok nedeni olduğu gibi, boğa piyasasında da alışlar birçok beklentiye bağlı olabilir.
Boğaların uzun dönemli yatırım yaptıkları şirketlerin yıl içi dönemlik bilançolarındaki olumlu beklenti ve değişimler, yurtiçinde başta ekonomi olmak üzere her alanda güven ortamının oluşması, hukuka ve sistemsel bakış açısına dayalı yönetim anlayışının uygulanması, güven ortamının oluşmasıyla gelen olumlu haber akışları, global piyasaların yurtiçi piyasalara olumlu etkileri, yerel borsada ve hisseler bazında yükselişe dair teknik gerekçelerle desteklenen verilerin gelmesi, yükselişe dair haberlerin yayılmasıyla daha fazla yatırımcının da finansal piyasalara gelmek için iştahının artması ve az ya da çok yerel para birimi ile yaptıkları birikimlerini hisse senetlerine yatırmaları boğa piyasasının oluşmasını sağlamaktadır.
Boğa Piyasası Nedir? Adı Nereden Geliyor?
Boğa Piyasası Nedir sorusu tabi başka sorular da doğuruyor. Mesela, bu yükseliş piyasasının adı neden boğa piyasasıdır? Bu piyasaya neden boğa piyasası denir?
Yükseliş piyasalarına boğa piyasası denmesinin bir nedeni vardır. Boğalar doğaları gereği, serbest bırakıldıkları anda karşılarına çıkan her şeyi boynuzları ile dipten alıp yukarı doğru savurmaya başlarlar. Dipte oluşan fiyat seviyelerinin alışlarla yukarı taşınmasına atıf yapmak amacıyla alıcılara boğa ve piyasanın alıcılarının çoğunlukta olduğu dönemlerine de boğa piyasası ismi verilmiştir.
Boğa Piyasası Nedir sorusunun uzun dönemli yatırımcılar için pek bir anlamı yoktur. Uzun dönemli yatırımcılar temel analiz disiplinine göre belirledikleri şirketlerin hisselerinden düzenli bir alış disiplini doğrultusunda yatırımlarına devam ederler. Ta ki ellerindeki şirketin hissesi bekledikleri değere ulaşana kadar.
Ancak kısa dönemli düşüş ve yükselişlerden kar elde etmek isteyen yatırımcılar için ayı dönemi ne kadar önemliyse, boğa dönemi bir kat daha fazla önemlidir. Yükseliş geldiğinde, teknik analizin kurallarıyla kendi risk algılarına göre geliştirdikleri parametreler doğrultusunda yükseliş sinyali gördükleri hisse senetlerinden alacaklar ve yine kendi risk ve psikoloji yönetimlerine göre hedefledikleri düzeye gelene kadar hisselerinin yükselişini izleyeceklerdir. Hisse senetlerinin fiyatı da işte bu boğa sürecinde her saatlik, günlük, haftalık hatta aylık periyodun açılış ve kapanışında daha yüksek seviyelerde oluşacaktır.
Boğa Piyasası Nedir sorusunu sorduktan sonra, bir de şu soruya cevap arayalım: Boğa piyasasının geleceği önceden anlaşılabilir mi? Piyasaların en önemli kurallarından biri, piyasaların tahmin edilemez, öngörülemez olmasıdır. Hisse senedi piyasaları için düşünüldüğünde, piyasa ancak teknik analiz verileri ile anlamlı olasılıklar üretilerek öngörülebilir. Ayıların ne zaman geleceğini bilemediğimiz gibi boğaların da ne zaman geleceğini önceden bilemeyiz. Borsanın yükseliş eğiliminde olduğu boğa piyasasından bahsedebilmemiz için fiyatların belirgin bir şekilde yükseldiğinin, her fiyat seviyesinde talebin arzdan daha çok olduğunun görülebilmesi gerekmektedir.
Eğer bu yazıyı sevdiyseniz, Borsanın İzinden Sözlük sayfamızda diğer tüm borsa ile ilgili sorularınızın cevaplarını bulabilir, Atölye’mizi ziyaret edip profesyonel eğitim alabilir, veya BLOG’umuzdaki diğer tüm yazıları okuyabilirsiniz.
