Türkiye’nin Emeklilik Sistemi Çökmüştür

Dostlar, herkese merhaba.

Geçen her zaman gidip çay kahve içtiğim bir cafenin sahibi, ufak ayak işlerini yapmak, ortalığı toparlamak, çevre esnafa çay-kahve dağıtmak gibi işleri yapmak için orta yaşlı bir amca işe almış. Bir şekilde denk geldik ve amca ile ufak bir sohbet ettik.

Amcam emekli olmuş 3 sene önce, ancak aldığı maaş asgari ücretin altındaymış. Ona sürekli yardım eden bir oğlunun işleri feci şekilde batmış, ondan gelen yardım kesilmiş. Evleri kendilerine ait olmasına rağmen, eşinin rahatsızlığının sürekli maddi ihtiyacı yüzünden bir yerde çalışması gerektiğini düşünmüş.

İlerleyen yaşına rağmen tanıdık vasıtasıyla bu hafif işe girmiş, emekli maaşının yanında bir de fiziken çalışarak gelirini arttırmaya çalışıyor.

Bu hikaye beni ziyadesiyle üzdü. Mevzudan aslında haberim vardı ancak ilk defa direkt olarak biriyle, bu sorunların mağduruyla konuşma fırsatı buldum. Sesindeki bozukluğu hissettim, bu beni biraz kırdı, üzdü.

Mevzuyu netleştirmek gerekirse, şunu söyleyebilirim:

Bugün emekli olan birçok kişiye asgari ücretin çok altında maaş bağlanıyor. Emekli maaşları, emekliler için belirlenen minimum emekli maaşı olan 7.500 liranın daha altında ancak yasa gereği mesela maaşı 6.000tl olan bir emekli, minimum emekli maaşı olan 7.500 lira alıyor.

Ancak emekli maaşlarına gelen zam, 7.500 lira üzerinden değil, o kişinin asıl maaşı üzerinden geliyor. Yani bu örnekte, mesela 6.000tl’lik bir emekli maaşınız varsa, %20 zam alıyorsunuz, yeni maaşınız 7.200tl oluyor. Ancak siz zaten minimum emekli maaşı olan 7.500 lira alıyordunuz. Yani, yapılan zamlar size işlememiş oluyor. Nereden baksanız ahmakça, aptalca bir sistem.

Sadece tek bir günle, 8 Eylül 1999’dan sonra girişi yapılan kimse emekli olamazken, öncesinde girişi yapılan herkes EYT denilen bir sistemle emekli oldu. Bu sistemle emekli olanların neredeyse %80’i şu anda her türlü işte kolaylıkla çalışabilecek fiziki durumda.

Çalışma süresi uzun olan vatandaşlar daha geç emekli oluyor, daha fazla prim ödeyenler daha az maaş alıyor, biri birinden yaşça daha büyük olan kişiler sadece 1 gün geç sigortalılıkları başladı diye diğerinden daha geç emekli oluyorlar.

Üstüne yaş sınırı da çok fazla adaletsizlik içermektedir. Yaş sınırı sürekli arttırılırken, EYT denilen sistemle çok genç yaşta binlerce yeni emekli oluşturulmuş, devletin bütçesi emeklilere hakkaniyetsiz dağıtılmıştır.  

Emekli olduktan sonra alınan maaşlar kuşa döndü, zamlar enflasyonla yarışamıyor, aldığınız para eriyor, bitiyor, gidiyor. Her şeye %100 zam gelirken, maaşlara %50-%60 zam geliyor. Alınan maaşın alım gücü her sene eriyor, toplanan tazminatla eskiden ev alınırken, şu an ufak bir depo bile alınamaz hale gelindi.

Sistem değişmiyor, iyileşmiyor, gelişmiyor. Tam aksine, daha da kötü oluyor her şey, sıkıntı büyüyor. Kötü yönetim ülkenin her kolunu sırasıyla krize sokuyor, düzelme ihtimali yakın vadede gözükmüyor. Değişim gelmiyor, ilerleme sağlanmıyor.

Bu şartlar altında emeklilik beklemek, emeklilikte devletin sizlere sunduğu imkanlarla iyi yaşamayı hayal etmek bomboş bir hayalden başka bir şey değil.

Net konuşalım, Türkiye’nin emeklilik sistemi çökmüştür. Türkiye’de bir emekli 2012 yılında ortalama 466 dolar maaş alırken, 2022 yılında bu rakam 191 dolara düşmüştür. Hem TL bazlı, hem Dolar bazlı bir sefalet sistemi olmuştur emeklilik sistemi.

Peki ne yapmalı?

Türkiye’nin şu anda durmuş olduğu bu noktada, herhangi bir kişi için tasarruf etmek ve ek gelir yaratmak dışında başka hiçbir yöntem emekliliği kurtaramaz. Bu emeklilik sistemi ek gelire, alternatif bir emeklilik sistemine muhtaçtır.

Nasıl yaptığınızın çok önemi yoktur. Trading ile, temettü ile, al-sat ile, değer yatırımı ile hiç fark etmez. Acilen finansal piyasaların bir yerinden mevzuya dahil olunuz ve kendinizi geliştiriniz. Kendi emeklilik sisteminizi tasarlayınız.

Yukarıda saydığım her maddenin ayrı ayrı avantajları ve dezavantajları vardır. Trading iyi kazandırır ancak başarı oranı düşüktür, riski yüksektir. Temettü az kazandırır ancak başarı oranı yüksektir, riski düşüktür, stresi azdır. Değer Yatırımı fazlasıyla araştırma gerektirir vesaire.

Bunların hangisi size uygunsa, hangisiyle kendinizi bütünleyebiliyorsanız, hangisine harcadığınız zamandan keyif alıyorsanız bulun, seçin ve acilen başlayın.

İnanın neye, ne zaman, nasıl başladığınızın çok da önemi yok, bir şekilde başlamanız gerekmektedir. Bir şekilde tasarruf yapmalı ve köşeye para atmalısınız. Attığınız para kesinlikle Türk Lirasında durmamalı. En iyi seçenek finansal piyasalardır.

Ne yapabilirsiniz? Önce bir tasarruf yapın. Sonra bu tasarrufu nerede ve nasıl değerlendireceğinizi seçin. Trading ile mi, Temettü yatırımcılığı için lot mu biriktireceksiniz, değer yatırımı yapıp çekirdekten hisse bulup onu çarpı 2, çarpı 3 yapıp satacak mısınız? Bunu netleştirin.

Eğer Trading ile başlamak istiyorsanız, doğru yerdesiniz, blogu ve Atölyeyi geziniz, bir araştırıp, inceleyiniz, yavaş yavaş ilerleyiniz.

Trading bana göre değil diyorsanız temettücülüğü, uzun vade yatırımı, değer yatırımını araştırınız, ilk adımlarınızı atınız, geciktirmeyiniz.

Tekrar ediyorum, Türkiye’de emeklilik sistemi şu haliyle çökmüştür. Kıyıda köşede artık fiziken hareket edemeyecek hale gelene kadar köle gibi çalışmak istemiyorsanız, mutlaka bir yerden başlamanız zaruridir, bu yaştan bağımsız bir şarttır.

Meyveleri yediğiniz zaman tohumları attığınız zaman değildir ancak tohumları atmazsanız meyveleri de hiç yiyemezsiniz. Üşenmeyin, ertelemeyin, araştırmaya başlayın.

Bu yazının altına, yorumlar kısmına kendi alternatif emeklilik planınızı yazın. Belki biriniz ceviz bahçesi aldı, ceviz ticareti yapacak, belki diğeri zeytinyağı işine girecek, belki başka biri trading ile parasını katlayacak, belki bir başkası 5 yıldır temettü hissesi biriktiriyor vesaire.

Yazın ki herkes ilham alsın.

Buyrun, yorumlarınızı beklerim.