VİOP’ta Kaldıraç Nedir? Kaldıraç Oranı Sabit mi? Ayarlanabilir mi? Ben Nasıl Yönetiyorum?

Herkese merhaba dostlar. VIOP tarafında uzun süredir bir içerik paylaşmıyordum. Son zamanlarda bana oldukça sorulan “viop’ta kaldıraç nedir, nasıl ayarlanır” ile ilgili bir yazı yazmaya karar verdim. Hazırsanız başlayalım, desteğinizi esirgemeyin lütfen.

Öncesinde viop nedir sorusunun cevabını kısa da olsa vereyim. VİOP, açılımı vadeli işlemler ve opsiyon borsası olan ve gelecek vadeli işlemler yapmanızı sağlayan bir borsadır. Daha detaylı bilgilendirme için şuraya tıklayarak kapsamlı bir yazıya ulaşabilirsiniz. Viop nedir sorusunu cevapladıktan sonra, detaylara girebiliriz.

Şimdi viop’ta kaldıraç nedir konusuyla ilgili bazı tweetlerimde görüyorsunuz, işte “agresif kaldıraçla içerideyim” diyorum veya “defansif kaldıraçla devam ediyorum” diyorum veya “kaldıraç oranım 1:3” diyorum vesaire. Herkes de, “hocam viopta kaldıraç oranı sabit değil mi, bu nasıl oluyor? viop’ta kaldıraç nedir, nsaıl ayarlanır” diye soruyor. Bu soruya cevap vereceğim ancak öncesinde gelin beraber VIOP kaldıraçları nasıl hesaplanır onu öğrenelim.

Başlamadan önce not etmekte fayda var. “kaldıraç oranı bu değildir” diyen olacak, “kaldıraç, teminata yatırdığın paranın yarattığı pozisyon büyüklüğüyle hesaplanır, dolayısıyla kaldıracın daha yüksektir” diyen olacak, “1:2 kaldıraçla pozisyon açtım diyorsun ama aslında kaldıracın 1:6” diyen olacak. Bunların hepsi kendi çapında mantıklı argümanlar. Ancak benim için kaldıraç, VIOP’ta kullanacağım ve teminata ayırdığım paranın, toplam pozisyon büyüklüğüne bölünmesiyle oluşan orandır. Diğer tüm görüşlere saygım olmakla birlikte, fikrim ve uyguladığım sistem budur. Lütfen yorumlarda bilgi yarıştırması yapıp ders vermeye kalkmayın, siz portakal yerken ben Forex’te kaldıraçlı işlemler yapıyordum muhtemelen, unutmayın.

Şimdi, bu yazıyı yazdığım tarih itibariyle, yani 31 Mayıs 2022’de, bir adet İş Bankası VIOP kontratı 180TL. (Güncel VİOP teminatları için tıklayın) Önceki dersleri okuyanlar hatırlar, bu ne demekti? Bu şu demek: sen, Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsasında 1 adet İş Bankası kontratı (ISCTR koduyla) almak istersen, hesabında 180TL olması gerekir, değil mi? Bu işlemi yaparsan, VIOP, senin bu 180TL’ni Teminat olarak alır ve sana bunun karşılığında 1 kontrat ISCTR verir. Böylece, başlangıç ve sürdürme teminatın 180TL gözükür, kalan teminatın 0TL gözükür, hesabında da 1 adet ISCTR kontratı görürsün.

Hatırlayın, 1 adet ISCTR kontratı, bize 100 adet ISCTR hissesi kadar büyük bir pozisyon büyüklüğü yaratır. Şu an ISCTR’nin fiyatı nedir? 11.06. O zaman, sen 180TL karşılığında aldığın 1 adet ISCTR kontratıyla, 1.106TL’lik bir pozisyon büyüklüğü yaratmış oldun, değil mi?

O zaman, basit bir hesapla, kaldıracın kaç oluyor? 180TL’yi kullanıp, 1.106TL’lik bir büyüklük yarattıysan, kaldıracın 1.106/180=6.14’tür. Yani sen VIOP’ta ISCTR al-sat işlemi yapmak istersen ve TEMİNATININ TAMAMINI KULLANIRSAN 6.14 kaldıraçla işlem yapmış olursun. Peki ya teminatın daha fazlaysa ve teminatının tamamını kullanmak istemezsen? İşte mevzu orada değişiyor. Yukarıda yazdığım “agresif kaldıraç, defansif kaldıraç, 1:3 kaldıraç” gibi terimler de açıklığa kavuşuyor.

Şimdi bir de benim örneğimle gidelim. Diyelim ki, VIOP tarafına ayırdığım KASAM 500.000TL. ISCTR’de çok iyi bir setup gördüm ancak hem endeks kötü, hem de cesaretim tam yerinde değil. Ama bu setup’ı da kaçırmak istemiyorum. Bu pozisyonu açacağım ama çok da açılmak, pozisyon büyüklüğümü yüksek tutmak istemiyorum. Biraz defansif modda takılmak istiyorum. Çünkü analizime göre, ISCTR setupı çok iyi olsa da, endeks rüzgarı her an terse dönebilir.

O zaman, benim bu 500.000TL’nin tamamını değil, BİR KISMINI kullanmam daha mantıklı. Böylece, yine içeride olacağım ancak büyüklüğü kontrol edilebilir halde tutacağım. Ters bir durumda, riskim daha düşük olacak. Yani, 500.000TL ile, 180TL’lik ISCTR kontratından 2.777 adet alıp, toplamda 3.070.000TL’lik bir pozisyon yaratmaktansa, yani 6.14’lük kaldıracın tamamını kullanmaktansa, toplam pozisyon büyüklüğünü 1.000.000TL kadar ayarlamak istiyorum.

ISCTR’den 1.000.000TL’lik bir pozisyon büyüklüğü yaratmak için, benim 905 adet kontrat almam yeterli. Bunun formülü de şu:

Yani: 1.000.000/100/11,06. Bu formül bizi 905 kontrata götürüyor. Yani, 905 kontrat ISCTR alırsam, yarattığım pozisyon büyüklüğü yaklaşık 1.000.000TL oluyor. Bunun hesaplaması nasıldı? 905x100x11,06

• 905, aldığım kontrat sayısı,
• 100, 1 kontrat karşılığı bana verilen hisse adedi,
• 11,06 ise ISCTR’nin güncel fiyatı.

Şimdi ne yapmış oldum, elimdeki 500.000TL’nin bir kısmını, 905 adet ISCTR kontratı almak için gerekli olan teminata yatırdım. Bir kontrat 180TL ise, 905 adet kontrat alabilmek için 162.900TL teminat yatırdım VIOP’a. Karşılığında ise yaklaşık 1.000.000TL’lik bir pozisyon büyüklüğü yarattım. Geri kalan 337.100TL (toplam kasamdan (500.000TL), yatırdığım teminatı (162.900TL) çıkardığımda kalan para) ise köşede bekliyor.

Bunu ister daha güvenli zamanlar için bekletirim, ister gider spottan başka fırsatlar değerlendiririm, ister VIOP’taki günlük nemalanmadan yararlandırırım, o bana kalmış bir şey. Ancak bu para özgür şu an, bağlantılı değil, kullanıma açık.

Özetle, dip toplamda, 500.000TL kasa ile girdiğim VIOP’ta, 1.000.000TL’lik bir pozisyon büyüklüğü yarattım ve kaldıracım 1:2 oldu. Yani 2 kaldıraçla açtım pozisyonlarımı. Geri kalan kısım da nakitte bekliyor. İşte ben, endeksin durumuna, piyasanın hissiyatına, grafikteki setupın gücüne, arz talep dengesine göre bazen 1:2 kaldıraçla, bazen 1:3 kaldıraçla defansif takılırken, bazen de 1:6 kaldıraçla, 1:7 kaldıraçla agresif bir şekilde içeride olabiliyorum.

VIOP’ta defansif takıldığımda, kalan parayla da belki spottan pozisyon alıyorum, bazen de safety margin olarak viop hesabında bekletip nemalandırıyorum. Bu yukarıdaki örnek hisse bazlı örnekti. Yani bir kontrat karşılığı bize 100 adet hisse fiyatı kadar pozisyon büyüklüğü yaratılan örneklemdi. USDTRY için, BIST30 Endeks kontratı için, XAUUSD için farklı farklı hesaplamalar var. Ancak mantık aynı.

Tabi şunu da ekleyelim, son çalkantılardan sonra teminat tutarları takasbank’ın gösterdiği tutarlardan bazen %50 veya daha fazla yukarıda olabiliyor, aracı kurum kendi risk algısına göre teminat tutarlarını değiştirebiliyor. Ancak, siz de ona göre hesaplayacaksınız zaten. Evet, ayarlanabilir kaldıraç mevzusu budur. Aracı kurumla, viopun kendi sistemiyle bir alakası yok. Bu tamamen sizin kasa yönetiminizle ve VIOP’a ayırdığınız tutarla yarattığınız pozisyon büyüklüğü ayarlamasıyla ilgili.

İlk okuyan veya yabancısı için biraz karışık gelebilir, o yüzden bir kaç kez tekrar okumanızı öneririm. Özellikle hesaplamaları mutlaka öğrenin.

Viop’ta Kaldıraç Nedir Sorusunun Cevabı da Borsanın İzinden’de

Öncesinde veya sonrasında sitedeki VIOP Derslerini okursanız mevzu kafanızda iyice netleşir:

• Viop Nedir Konuları

Herkese teşekkür ederim, böylece VİOP’ta kaldıraç nedir sorusunun cevabını vererek, VİOP’taki kasa-risk yönetimine bakış açım ve esnek kaldıraç mantığımı da anlatmış oldum. Bol kazançlar, selamlar, saygılar, sevgiler. Daha iyi bir Türkiye’de görüşmek üzere 🙂