Dostlarım, Twitter Borsa aleminin neverending storysi, yani hiç bitmeyen hikayesi, “borsadan para kazanan birileri hiç borsa eğitimi verir mi, hiç teknik analiz dersi verir mi?” sorusudur hiç kuşkusuz. Kimi bu soruyu diğerlerini gömmek için, kimi bu soruyu daha fazla RT-FAV için, kimisi boş zamanını doldurmak için salar ortamlara. Bu sorunun etkileşimi de çok iyidir, birden bir sürü takipçi hemen etkileşime girmeye ve kendi argümanlarını sunmaya başlarlar. Biraz da onlara gaz verirsen, 24 saat içerisinde devasa bir etkileşim, devasa bir yeni takipçi ve daha popüler bir Twitter hesabı olarak hayatına devam edebilirsin.
Geçenlerde yine Twitter dehlizlerinde, sağda solda dolaşırken bu geyiğe denk geldim. Benim de tabi söyleyecek birkaç kelamım var, hem de derin. Çünkü sonuçta ben de hem kendim trade ediyorum, hem de bunun eğitimi vermeye çalışıyorum. O yüzden, bana bir 5 dakika kadar ayırmanızı rica edeceğim.
Bu konu hakkında iki tane iddialı cümle kurmuştum. Twitter’da aşağıdaki gibi bir tweet atmıştım, hatırlayanlar olacaktır:
Şimdi bu tweete biraz açıklık getireyim. Neden tradingde, borsada başarılı biri, aklı varsa bunun borsa eğitimini verir? Bir sürü nedeni var. İzninizle başlıyorum.
Neden Trading’te Para Kazanan Kişi, Borsa Eğitimi Verir?
Öncelikle şunu belirtmem gerekir ki, trading işi sürekli para kazanılabilen, her ay standart ve sürdürülebilir şekilde para yapabildiğin, bankamatikten kartı soktuğun an parayı görebildiğin bir iş değildir. Bordrosu yoktur, maaş veren bir patronu yoktur, SSK’sı yoktur, şirket arabası yoktur, özel sağlık sigortası yoktur. Bir üst tüzel kimliğe tabi değilsindir. Bu iş tamamen senin ve beyninin işidir. Patronun piyasadır. Sen harika bir performans da sergilesen, eğer piyasanın sana para vermeyeceği tuttuysa, vermez. Dolayısıyla bazı aylar üst üste para kazanamaz, hatta cepten yersin, eğer risk yönetimi nedir bilmezsen, sermayeyi bile eritirsin.
Yani, trading işi bir nevi sezonluk iştir. Bazen, topraktan devasa bir mahsul çıkar, topla topla bitiremezsin, bazen de yağmur bile yağmaz, gölge bile olmaz, toprak ıslanmaz, kurak olur, mahsul hiç olmaz ya da olan da seni tatmin etmez, giderlerini karşılamaz.
İşte aklı olan bir trader, yağmurlu ve çok verimli bir mevsim kadar, kurak ve verimsiz bir mevsimi de düşünerek, kendi pasif gelirini de garantiye alır. Bu bir özel şirkette bordrolu çalışma olur, bir hobiden para kazanma olur veya kendi kurduğu bir şirket olur hiç fark etmez. Kötü giden trading ayları için kendine ekstra gelir sağlar ki psikolojisi hep yerinde olsun, rahatça trade edebilsin. Bunlardan biri de, bildiğini öğretmek, yani borsa eğitimi vermek veya teknik analiz dersi vermektir.
Şunu da belirtmem gerek, borsa işi ne yazık ki “çok hızlı yoldan para kazanılabilen” bir piyasa gibi algılanıyor. Tüm çarpıklığın temelinde aslında bu var. Halbuki, trading işi de, yatırımcılık işi de “yavaş zengin olma” aracıdır. Evet tradingde daha fazla risk alarak daha hızlı zengin olabilirsin ama hız yine de öyle 1 yılda milyon dolarlar kazanayım hızı değildir. Yavaş yavaş, üstüne koya koya, kümülatif büyürsün, bileşik getirinin gücünden yararlanırsın.
“Trading işinden, borsa işinden para kazanan adam bunun dersini verir mi” demek, “harika yemek yapan bir aşçı, bu işi başkalarına öğretir mi?” demekle, “çok iyi kazanan bir şirketi olan biri, başka şirket kurar mı?” demekle, “kendi şirketini kurmayı bilen kişi, diğer şirketlere danışmanlık verir mi?” demekle aynıdır. Halbuki, kişi bu hayatta ek gelirlerini, yan gelirlerini, pasif gelirlerini arttırmakla yükümlüdür. Bu şirket kurarak ve çok iyi bildiği şeyin eğitimini vererek de olabilir, trading hesabının yanına temettü hesabı açıp temettü biriktirerek de olabilir.
Mesela, trading işinden devasa para kazanan kişi gidip bir arsa aldığında, yatırımlık bir ev aldığında, “yahu trading işinden devasa para kazanıyorsun, ne arsası, ne evi? Bunlarla uğraşılır mı?” denir mi? Hayır. Ne denir? “aferin, yumurtaları aynı sepete koymamışsın, portföyü çeşitlendirmişsin, gayrimenkul de eklemişsin” denir değil mi? O zaman, trading işinden para kazanan kişiye, trading işinden para kazanmayı öğrettiği için “yahu ne alaka?” diye niye diyoruz?
Ek olarak, bu işin çok farklı bir nedeni daha var. Bildiğini unutmamanın en kolay yollarından biri, bildiğini öğretmektir. Öğreterek tekrar tekrar öğrenirsin, öğrettiğin şeyleri insanlara yayarak o insanlar karşısında bir “hocalık” sorumluluğu yüklersin kendine. Ben trade ettiğimde, bazen kuralların dışına çıkmak, esnetmek veya yapılmaması gereken şeyler yapmak isterken buluyorum kendimi. İşte o zaman kendime soruyorum, “yahu bu yaptığımı Atölye’deki öğrencilerim görse ne derler? Hani kurallar, kaideler, disiplin, tecrübe? Bunların hepsini sen kendi öğrencilerine anlattın, şimdi tam aksini yapmak sana yakışır mı?”. Bu soru beni kendime getiriyor, yapmamam gereken şeyi gerçekten bunları düşünerek yapmıyorum.
Borsa Eğitimi Neden Borsa’dan Para Kazanan Birinden Alınmalı?
Şimdi gelelim ikinci argümanıma, demiştim ki, “aklı olan, teknik analiz dersi alacaksa, borsadan para kazanan ve dönüp bunun borsa eğitimini veren kişiden alır bu eğitimi”. Ne de güzel söylemişim. Amcamın bir sözü vardı, “eğer ticareti öğreneceksen, hiç batmayandan değil, mutlaka 1-2 defa batıp tekrar ayağa kalkandan öğren” diye. Bir kere trading işinde ne kadar uzun süre zaman geçirmişse bir kişi, ilk başta o kadar fazla batmıştır. Bata çıka batmamayı öğrenir, trading işlemi yapa yapa tecrübe kazanır ve bir şekilde artık bunu öğretecek kıvama gelmiştir. Zaman ilerledikçe eğer hala pistteyse, risk yönetimini ve trade psikolojisini öğrenmiştir, bunlar olmadan o pistte hala dans edemezdi çünkü.
Sana borsa eğitimi verirken de zaten “hayal satmaz”. Bu işin ters taraflarının da olduğunu, kolay bir iş olmadığını, madalyonun öteki tarafının karanlık olduğunu da söyler. Senin asıl sana hayal satanlardan uzaklaşman, uzak durman gerekir. Trading işine yıllarını ayıran ve hala trade ederek para kazanan kişi sana hayal satamaz çünkü olgunlaşmıştır ve hayal satmanın gerçekten çok uzak bir şey olduğunu ve ileride hayal sattığı kişiyle arasının bozulacağını bilir. Bu riske girmez. Sana kim hayal satar biliyor musun? Senin üzerinden para kazanma hayali olan kişi hayal satar. Hiç trade işlemi yapmayan, bu işin ne kadar zor bir iş olduğunu bilmeyen sana hayal satar. O yüzden, sana hızlı para kazanmanın kapısını açacağını söyleyen kişiden ne olursa olsun uzak durman gerekir.
Ayrıca, aklı olan kişi bu işi bildiğini düşündüğü, güvenebildiği kişiden bu eğitimi alarak aslında hem tecrübe hem zaman satın alır. Bölük pörçük, yalan yanlış bilgileri sağdan soldan toplaya toplaya, tam binayı kurmuşken başka bir bilgiyle tekrar binanın temeline inecek ve binayı tekrar kuracak şekilde değil de, “bak şunu şöyle yap, bunu böyle yap, gel binayı beraber inşaa edelim” diyecek bir rehberle, bir inşaat mühendisiyle, bir bilenle ilerler. Trading işi diğer işlere benzemez, diğer işlerde en kötü açarsın, müşteri gelmez, baktın 1-2 ay gelmiyor, işi kapatırsın. Bu işte her bir denemen yeni bir işletme açmak gibidir, mutlaka para yatırırsın içeriye, ters giderse o paradan da olursun, mermin biter, savaş gelir çatar, sen mermisiz bir şekilde savaşmaya çalışırsın.
O yüzden en ideali, bu işi iyi yaptığını düşünen bir borsacı-eğitimciden “silah nasıl kullanılır, mermiler savaşa kadar nasıl saklanır” eğitimi almaktır. Eğer bu eğitimi alırsanız bu acımasız ortamda daha fazla ayakta kalabilir, pistte, güvenlik sizi indirmeden daha fazla dans edebilirsiniz. Trading işinde başarılı olmak da, tam olarak buradan geçer. İşin size göre doğrusunu, işin psikolojisini, risk yönetimini, tekniğini çözene kadar pistte dans etmek zorundasınızdır. Eğer pistte dans ederken düşerseniz, bunları öğrenme fırsatınız olmaz.
Özetle, en başta söylediğimi tekrarlayayım. Borsadan para kazanabilen bir traderın aklı varsa bir de teknik analiz-trade psikolojisi-risk yönetimi ve borsa eğitimi verir ve kendini buraya hem maddi hem manevi bağlar. Bu işi öğrenmek isteyenlerin de, aklı varsa, tam da bu arkadaştan eğitim alması şarttır ki, süreci profesyonel bir şekilde hızlandırsın ve doğru bir rehberlik elde etsin. Yazıyı burada bitireyim, umarım yararlı olmuştur, okuduğunuz için teşekkürlerimi sunarım. Eğer yukarıda belirttiğim şekilde birinden, yani benden eğitim almak isterseniz Atölye’mizin sayfasının linkini aşağı bırakıyorum, bir göz gezdirmenizde yarar vardır, tıklayın: borsaninizinden.com/atolye
Ek olarak, Twitter hesabımda da bol bol ücretsiz borsa – teknik analiz eğitimleri veriyorum. Onları da kaçırmamak için lütfen beni buraya tıklayarak takip edin.
