Herkese merhaba sevgili arkadaşlar.
BLOG’da bugün size klasik teknik analizin neredeyse en çok konuşulan, en çok merak edilen ve en önemli formasyonlarından biri olan Omuz Baş Omuz formasonunu anlatacağım.
Buyrun başlayalım.
Omuz Baş Omuz (OBO) Formasyonu Nedir?
Omuz Baş Omuz (OBO) formasyonu, teknik analizde sıklıkla kullanılan ve markette potansiyel bir trend değişikliğini işaret eden önemli bir formasyondur. İngilizce ismi Head&Shoulders’tır.
Bu formasyon, sırasıyla oluşan üç tepe noktasından oluşur. Birinci ve üçüncü tepeler ‘omuzlar’ olarak adlandırılırken, ortadaki en yüksek tepe ‘baş’ olarak adlandırılır.
Traderlar, OBO formasyonunu gördüklerinde, genellikle bir yükseliş trendinin sona ermek üzere olduğunu ve fiyatların düşüşe geçebileceğini düşünürler.
Bu yazıda, OBO formasyonunun ne olduğunu, nasıl oluştuğunu, nasıl hedef fiyat belirlemede kullanıldığını ve işlem yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiğini anlatacağım.
Omuz Baş Omuz (OBO) Formasyonun İsmi Nereden Gelir?
Omuz Baş Omuz formasyonu, adını şeklinden alır. Formasyon standart olarak önce bir sol omuz, sonra bir baş, sonra bir sağ omuz oluşturarak tamamlanır. Yani, iki omuz ve bir baş ile üç tepe noktası oluşturur. Ortadaki baş, en yüksek tepeyi temsil ederken, iki omuz daha düşük tepeler olarak şekil alır.
İsterseniz formasyonu çizim ile aşağıdaki şekilde görselleştirebiliriz:
Omuz Baş Omuz (OBO) Formasyonu Nasıl Oluşur?
OBO formasyonu, genellikle aşağıdaki adımlarla oluşur:
- İlk Omuz (Soldaki Omuz): Fiyatlar, ilk etapta geçmişten gelen bir yükseliş trendine devam ederken, bir tepe noktasına ulaşır ve ardından hafif bir geri çekilme yaşar. Bu ilk etapta korkutucu bir düşüş değil, ufak bir düzeltmedir.
- Baş: Düzeltme bittikten sonra fiyatlar tekrar yükselir ve ilk omuzu aşan yeni bir tepe noktası oluşturur. Bu tepe, formasyonun başını oluşturur ve genellikle en yüksek noktadır. Bu aşamaya kadar fiyatın aşağı döneceğine dair hiçbir gösterge yoktur.
- İkinci Omuz (Sağdaki): Fiyatlar, başın ardından yeniden düşüşe geçer ve bir önceki dipten tekrar yukarı dönerek ikinci bir tepe oluşturur. Bu tepe, genellikle ilk omuzun seviyesine yakındır ve başın oluşturduğu en yüksek tepeyi GEÇEMEZ.
- Boyun Çizgisi: İki omuz arasındaki en düşük noktaları birleştiren çizgiye boyun çizgisi denir. Bu çizginin kırılması, OBO formasyonunun tamamlandığını ve düşüş trendinin başlayabileceğini gösterir.
OBO İle Hedef Fiyat Belirlemek
OBO formasyonunda hedef fiyat belirlemek için, başın en tepe noktası ile boyun çizgisi arasındaki mesafe hesaplanır ve bu mesafe boyun çizgisi altına eklenir. Böylece fiyat eğer OBO’yu tetiklerse gitmesi olası hedef bulunur.
Ancak, formasyonun bozulma ve tuzak olarak kalma ihtimalini göz önünde bulundurmak da önemlidir. Yatırımcılar, stop-loss emirleri ile risk yönetimi yaparak potansiyel kayıpları minimize edebilirler. Trading her zaman çift olasılıklı bir iştir.
OBO’ya Bir Örneklerle Bakalım
Aşağıda Avusturya endeksinde tepede oluşan bir OBO örneği mevcut. Şunu unutmayın ki, markette oluşan formasyonlar çoğu zaman kitaplarda veya bilgi verici sitelerde sizlerle paylaşıldığı gibi kusursuz değildir, piyasa her an sürekli olarak arzın ve talebin yeniden oluşturulduğu aktif, dinamik ve volatil bir pazardır.
Grafikte önce sol omuz oluşmuş, ardından bir baş oluşmuş ve sonrasında başın en tepe noktasını geçemeyen bir sağ omuz oluşmuş.
Aşağıdaki kalın kesikli çizgi ise boyun çizgisi ve tetiklendikten sonra fiyat hızla hedefine gitmiş.
Teknik Analizde Omuz Baş Omuz Formasyonu
Toparlayacak olursak, teknik analizde Omuz Baş Omuz (OBO) formasyonu, genellikle trend dönüşlerini belirlemek için kullanılır ve en başarılı formasyonlardan biridir. Bu formasyon, fiyat hareketlerinde tepe noktalarının belirgin bir sırasıyla oluştuğu durumlarda ortaya çıkar. Özellikle tanınmış teknik analistler, OBO formasyonunu güvenilir bir dönüş sinyali olarak kabul ederler.
Borsanın İzinden Atölye’deki Yeni Başlayanlar İçin A’dan Z’ye Teknik Analiz eğitiminde çokça dile getirdiğim gibi OBO formasyonu tek başını yanıltıcı olabilir ,formasyonun doğruluğunu artırmak için hacim analizi ve diğer teknik argümanlar kesinlikle kullanmak gerekir. Mesela sağ omuz oluşumu sırasında hacimdeki artış, genellikle formasyonun tamamlandığı ve trend dönüşünün başladığına dair güçlü bir teyit sinyali olarak kabul edilir.
OBO Formasyonu Sonrası
OBO formasyonu tamamlandığında ve boyun çizgisi aşağı doğru kırıldığında, genellikle fiyatlarda düşüş beklenir. Ancak, bu hareket her zaman hızlı ve keskin olmaz. Bazen fiyatlar, boyun çizgisine geri dönüp yeniden test ettikten sonra düşüşe geçebilir. Bu tür durumlar, yatırımcıların dikkatli olmasını gerektirir. Stop ise her zaman boyun çizgisinin yukarı doğru tekrar aşılması, yani aşağı oluşan hareketin “fake” çıkmasıdır.
OBO Ne Tür Bir Trend Değişikliğine İşaret Eder?
OBO formasyonu, genellikle bir yükseliş trendinin sonlandığını ve düşüş trendinin başlayabileceğini işaret eder. Bu durum, traderların pozisyonlarını yeniden değerlendirmelerine ve uygun stratejiler geliştirmelerine olanak tanır.
OBO’yu Nasıl Teyitleyebiliriz?
OBO formasyonunun teyidi için birkaç farklı yöntem kullanılabilir:
- Hacim Analizi: Boyun çizgisi kırılırken hacimdeki artış, formasyonun güvenilirliğini artırır.
- Teknik Göstergeler: Hareketli ortalamaların desteği, boyun çizgisinde oluşan mum formasyonu, sağ omzun hızla tamamlanması gibi göstergeler, formasyonun teyidinde yardımcı olabilir.
OBO Formasyonunun Yatırım Stratejilerine Etkisi
OBO formasyonu, yatırımcıların kısa, orta ve uzun vadeli stratejilerinde önemli bir belirleyici olabilir. Bu formasyonun tamamlanması ve tetiklenmesi, piyasada trend değişimini işaret ettiğinden, yatırım kararlarını doğrudan etkileyebilir. Formasyonun doğru yorumlanması, yatırımcıların pozisyonlarını zamanında ayarlamalarına ve potansiyel fırsatları değerlendirmelerine olanak tanır.
Uzun vadeli yatırımcılar için OBO formasyonu, mevcut varlıklarını gözden geçirme zamanının geldiğini gösterir. Örneğin, bir hisse senedinde oluşan OBO formasyonu, o hissenin büyüme döngüsünün sonuna yaklaştığını ve kar realizasyonu zamanının geldiğini işaret edebilir. Uzun vadeli yatırımcılar, formasyonun tamamlanmasıyla birlikte, portföylerindeki ağırlıkları azaltmayı veya tamamen çıkmayı tercih edebilirler.
Orta vadeli yatırımcılar, OBO formasyonunu trend değişimi için güçlü bir sinyal olarak değerlendirirler. Bir endekste veya hisse senedinde oluşan OBO formasyonu, orta vadeli yatırımcıların pozisyonlarını kapatmaları veya ters pozisyon almaları için önemli bir gösterge olabilir. Örneğin, BIST100 endeksinde oluşan bir OBO formasyonu, endeksin düşüş trendine girebileceğini ve bu durumda defansif hisselere yönelmenin daha mantıklı olacağını gösterir.
Kısa vadeli işlem yapan traderlar için ise OBO formasyonu, hızlı ve yüksek potansiyelli fırsatlar sunar. Özellikle boyun çizgisinin kırılması anı, traderların short pozisyon açmaları için ideal bir zamanlama olabilir. Bu strateji, özellikle hacim artışı ile desteklendiğinde başarı şansı yüksektir. Örneğin, EURUSD paritesinde oluşan bir OBO formasyonu sonrası, paritenin düşüş trendine girmesiyle, traderlar kısa vadeli short pozisyonlar alarak kâr elde edebilirler.
OBO formasyonunun yatırım stratejilerine etkisi, yalnızca pozisyon almak veya kapatmakla sınırlı değildir. Bu formasyon aynı zamanda stop loss ve take-profit seviyelerini belirlemede de yol göstericidir. Formasyonun tamamlanmasıyla birlikte, yatırımcılar hedef fiyat hesaplamasına göre kar alma seviyelerini ve boyun çizgisinin üzerine stop-loss emirlerini yerleştirerek, risk-getiri oranını optimize edebilirler.
OBO Formasyonunda Risk Yönetimi Nasıl Yapılmalı?
Risk yönetimi, OBO formasyonunu kullanarak yapılan işlemlerde başarının en önemli anahtarıdır. Doğru risk yönetimi stratejileri, potansiyel kayıpları sınırlarken, kâr fırsatlarından maksimum düzeyde yararlanmanızı sağlar. OBO formasyonunda risk yönetimi yaparken, formasyonun yapısını ve piyasa koşullarını dikkate almak önemlidir.
İlk ve en önemli risk yönetimi adımı, doğru stop-loss seviyesi belirlemektir. OBO formasyonunda ideal stop-loss noktası, boyun çizgisinin üzerindedir. Formasyonun boyun çizgisi kırıldıktan sonra, fiyatın tekrar bu seviyenin üzerine çıkması, formasyonun başarısız olduğunu gösterir. Bu durumda pozisyonunuzu kapatmak, daha büyük kayıpları önlemek için en doğru yaklaşımdır.
Pozisyon büyüklüğünü doğru belirlemek, risk yönetiminin bir diğer önemli yönüdür. Toplam sermayenizin belirli bir yüzdesinden (genellikle %1-2) fazlasını tek bir işleme ayırmamak, olası kayıplarda sermayenizi korumanızı sağlar. Örneğin, bir OBO formasyonu tespit ettiğinizde, formasyonun güvenilirliğine ve piyasa koşullarına bağlı olarak pozisyon büyüklüğünüzü ayarlayabilirsiniz.
Kademeli pozisyon alma stratejisi de OBO formasyonunda risk yönetimini güçlendirir. Tek seferde tüm sermayenizi kullanmak yerine, formasyonun gelişimine göre pozisyonunuzu kademeli olarak artırabilirsiniz. Örneğin, boyun çizgisi kırıldığında küçük bir pozisyon açıp, düşüş teyit edildikçe pozisyonunuzu büyütebilirsiniz.
Hedef fiyat belirlemek ve bu hedefe ulaşıldığında kar realizasyonu yapmak, disiplinli risk yönetiminin bir parçasıdır. OBO formasyonunda hedef fiyat, baş ile boyun çizgisi arasındaki mesafenin boyun çizgisi kırılımından aşağıya ölçülmesiyle hesaplanır. Ancak her zaman tam hedef fiyata ulaşılmayabilir. Bu nedenle, hedefe yaklaştıkça kademeli olarak pozisyonunuzu küçültmek veya trailing stop kullanmak, kârınızı korumanıza yardımcı olabilir.
Risk-getiri oranını her zaman göz önünde bulundurun. OBO formasyonunda risk-getiri oranı en az 1:2 olmalıdır, yani potansiyel kazancınız, risk ettiğiniz miktarın en az iki katı olmalıdır. Eğer bu oran sağlanmıyorsa, işleme girmek için daha uygun bir fırsat beklemek daha mantıklıdır.
Son olarak, formasyonun güvenilirliğini artırmak için diğer teknik göstergelerle teyit almak önemlidir. Hacim analizi, momentum göstergeleri veya trend göstergeleri gibi ek araçlar kullanarak, formasyonun başarı şansını artırabilir ve riskinizi daha iyi yönetebilirsiniz.
OBO Güvenli Midir?
OBO formasyonu, teknik analizde en çok tanınan ve kullanılan formasyonlardan biri olmasına rağmen, her formasyonda olduğu gibi mutlak bir güvenilirliğe sahip değildir. Formasyonun güvenilirliği, piyasa koşullarına, zaman dilimine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.
OBO formasyonunun en güçlü yanı, uzun bir yükseliş trendinin ardından oluşması ve trend değişimini net bir şekilde işaret etmesidir. Özellikle yüksek işlem hacmiyle desteklendiğinde, formasyonun başarı şansı artar. Ancak piyasadaki her OBO formasyonu başarılı olmaz ve bazı durumlarda yanlış sinyaller üretebilir.
Dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri, formasyonun tam olarak tamamlanmadan işleme girme hatasıdır. Boyun çizgisi kesin olarak kırılmadan önce pozisyon almak, erken davranmak anlamına gelir ve bu durum genellikle kayıpla sonuçlanır. Formasyonun tamamlanması için sabırlı olmak ve teyit sinyallerini beklemek önemlidir.
Bir diğer önemli nokta, piyasa koşullarını ve genel trendi dikkate almaktır. Güçlü bir yükseliş trendinde oluşan OBO formasyonu daha güvenilir olabilirken, yatay veya dalgalı bir piyasada oluşan formasyonlar yanıltıcı olabilir. Bu nedenle, formasyonu değerlendirirken daha geniş piyasa bağlamını göz önünde bulundurmak önemlidir.
Formasyonun güvenilirliğini artırmak için, ek teknik analizler ve göstergeler kullanmak faydalıdır. Örneğin, OBO formasyonu oluşurken RSI, MACD gibi momentum göstergeleri de düşüş sinyali veriyorsa, formasyonun başarı şansı daha yüksek olabilir. Benzer şekilde, haftalık grafiklerde oluşan bir OBO formasyonu, günlük grafiklerde oluşana göre genellikle daha güvenilirdir.
Sonuç olarak, OBO formasyonu tek başına alım-satım kararları için yeterli değildir. Formasyonu diğer teknik analiz araçlarıyla desteklemek, risk yönetimi prensiplerini uygulamak ve piyasanın genel durumunu göz önünde bulundurmak, başarılı sonuçlar elde etmek için gereklidir. Her teknik analiz aracında olduğu gibi, OBO formasyonunu da temkinli ve bilinçli bir şekilde kullanmak, yatırım başarısını artıracaktır.
Sonuç
Sonuç olarak, Omuz Baş Omuz (OBO) formasyonu, teknik analizde trend değişikliklerini belirlemede önemli bir araçtır. Piyasalarda traderların pozisyonlarını etkileyebilecek bu formasyon, doğru analiz edildiğinde değerli setuplar sunar ve iyi paralar kazandırabilir. Ancak, her teknik göstergede olduğu gibi, OBO formasyonunda da dikkatli ve bilinçli bir yaklaşım gereklidir.
Evet dostlar, bu yazıda, OBO formasyonunun tüm yönlerini ele aldım ve bu teknik analiz formasyonunun nasıl kullanılacağını ayrıntılı olarak açıkladım.
Hem OBO ve TOBO hem de diğer tüm klasik teknik analiz formasyonu için, onlarca mum formasyonu için, mumları ve fiyat hareketlerini daha iyi anlamak için, trade psikolojinizi markete uygun hale getirmek için, kaldıraçlı işlemler için Borsanın İzinden Atölye’de birden fazla eğitim var, Atölyemizi de ziyaret etmeyi unutmayın.
Borsanin Izinden
Araştırma EkibiBorsanın İzinden Araştırma Ekibi olarak size trading terimlerini, güncel finans haberlerini, finans başlıklarını, borsalar, forex ve kripto market ile ilgili en son gelişmeleri ve bilinmesi gerekenleri aktarıyoruz.
