Herkese merhabalar. Bugün bana halka arzlar ile ilgili gelen sorulardan hareketle, biraz da aklımı kurcalayarak, kıyı bucak kırıntıları toplayarak bir şeyler karalamak istiyorum. Biliyorsunuz, Teknik Analiz, bir nevi fiyatı irdeleme sanatı. Fiyatın geçmiş alışkanlıklarını tekrar edeceğini düşünüyor, ona göre pozisyon alıyorsun. Tabi ki, burada fiyat dediğime bakmayın çünkü fiyat olarak analiz ettiğimiz her şeyin içerisinde aslen İnsan var. Yani, biz en nihayetinde insanı analiz ediyoruz. Çünkü fiyatı hareket ettiren şey insanların duyguları. Para kazanma istekleri, korkuları, tedirginlikleri, heyecanları, coşkuları.
100 yıl önce yazılmış bir kitap var, Bir Borsa Spekülatörünün Anıları. Çoğunuz biliyorsunuzdur. Bilmeyenler için aşağıya, kitabı tanıttığım yazıyı da bırakıyorum. Bu kitabı okuyunca, şunu anlıyorsunuz: “100 yıldır, insana dair hiçbir şey değişmemiş”. Tek değişen şey teknoloji. İnsan hala aynı insan. (yazı linki aşağıda)
Yani, bir finansal ürünün tüm hikayesini yine insanın duyguları, korkuları, coşkuları yazıyor. İnsan derken, sizin benim gibi retail trader’lar olduğu kadar, devasa fonların yöneticileri, kurumsal yatırımcılar, yatırım bankaları da var. Sonuçta her birinin başında, tüzel kişilik ne kadar büyük olursa olsun, tuşa basan bir insan var. Dolayısıyla, teknik analiz bir yandan da insan analiz etme sanatı. Bunu nereye bağlayacağım? Halka arz çılgınlığına.
Halka Arzlar ve Teknik Analiz
Biliyorsunuz, son 1-2 yıldır, özellikle borsamıza yeni giren milyon sayıda yatırımcıdan sonra, halka arz edilen her hisse inanılmaz tavan serileri yapıyor. Tüm arzlar çok talep görüyor, insanlar eşinin dostunun üzerine hesap açıp, daha fazla hisse almak için sıraya giriyor. Bu artık tam bir çılgınlık oldu uzun zamandır. Halka arzların en günceli #TRILC. Şirket üzerinde çeşitli spekülasyonlar olmasına rağmen, bugün itibariyle 14. Tavanını yaptı. İşleme açıldığında 10 lira olan hisse, bugün kapanış itibariyle 37.88TL. Tam yüzde 279 artmış.
Bu kazanç inanılmaz bir kazanç. Benim de en uzun süre trendini sürdüğüm trade’im bu oldu. 10 liradan başladığım hikayede halen attan düşmedim, sürmeye devam ediyorum. Tavan serisi kalıcı şekilde bozulana kadar da üstündeyim. Şimdi gelelim mevzuya. Halka Arz hisselerine teknik analiz yapılabilir mi? Öncelikle, bu şirketlerinin en önemli verileri temel verilerdir. Önceden herkesin incelemesine açık bir şekilde yayınlanır. Geçmişte bir fiyat hareketi olmadığı için, teknik analizlik bir mevzu yoktur. Ancak, teknik analiz, fiyat hareketi yorumlama sanatıysa, fiyatı da insan davranışları hareket ettiriyorsa, O zaman, esasen, bu halka arz çılgınlığının istatistikleri (tavan serileri, rekor talepler, yeni açılan hesaplar vs.) bize analiz için yeterli bir veri verir.
Bu verilerde başka neler var? Twitter’da sürekli konuşulan halka arzlar, her halka arzın, beklenenden çok daha fazla talep toplaması, içeri girenin uzun süre satmaması, tavan serilerinin devam etmesi. Kısacası, talebin arza oranla hala hatırı sayılır derecede yüksek olması. Peki sadece bu verilerle girilir mi? Evet, girilir. Çoğu kişi bilançosuna bakıp “pahalı fiyattan halka arz ediliyor” dedi, çekimser kaldı, ancak #trilc, şu ana kadar ilk işlem gününden itibaren en çok tavan yapan halka arz hissesi oldu.
O zaman, bu bize ne anlatıyor? Demek ki, fiyatları rasyonel datalar değil, hala kalabalıkların çılgınlığı, para kazanma isteği ve coşku belirliyor. Bu bence başlı başına bir veridir. Bu tarz bir çılgınlık sezince de, pozisyon almak bir fırsat avcısının (trader’ın) görevidir. Bu bir balon mudur? Evet. Bunun bir sonu var mıdır? Elbet olacaktır. Her halka arz böyle sonuçlanmaz. Eski halka arzları hatırlayanlar olacaktır, açılıştan taban yiyen, 3-4 ay sürekli düşen bir sürü halka arz gördük hep beraber.
Ancak şu an farklı bir dönem var ve bu dönemin trendini sürmek de, gözü açık olan, piyasadan para kazanmak isteyen herkesin görevi. “balon var, çok tehlikeli” diyenler bana, pandemi sonrası rallisi için “ekonomi çok kötü, borsaya yatırım yapılmaz” diyenlere benziyor. George Soros ne demiş, biliyorsunuz: “Borsa’da balon var diyorlar. Balonun ne zaman şişmeye başladığını ve ne zaman patlayacağını bildikten sonra herhangi bir sıkıntı göremiyorum”. Bizim de aynı bu şekilde bakmamız lazım.
Peki ben, tavan serisiyle başlayan bu tarz halka arzlarda çıkışa nasıl karar veriyorum? Yaptığım şey çok basit. Arzın, talebe galip gelmesini bekliyorum. Yani, alıcının, içeridekilerin, “yeter abi bu kadar, satayım ben yavaştan” demesini bekliyorum. Bu cümle yeterli çoğunluk tarafından kurulursa zaten tavan bozuluyor. Tavan kapanışta bozulduğu zaman ise, benim için çıkma vakti geliyor. Aman tekrar yükselir, dur bakalım ne olacak, hala çılgınlık devam ediyor demek yok. Hikaye bittiyse bitti.
Velhasılı, ben bu halka arzlar çılgınlığın bir süre daha devam edeceğini düşünüyorum. Hatta endeksin bu şekilde kritik seviyelerde olması, yükseliş trendinin dalga yapısının bozulması kişilerdeki risk algısını arttırdı, karşısında ise hala nispeten az riskli bir halka arz fırsatı var. Dolayısıyla insanlar oraya doğru yoğun bir şekilde ilgi göstermeye devam edecektir. Biz de bu gösterilen ilgiden kendimize pay çıkartacağız. Ben şu an #trilc kar-zarar tablosuna baktığımda, beni mutlu edecek rakamı görüyorum, o zaman mevzu şukeladır.
Özetle, halka arzlar sürecinde arz olan hisselerde teknik analiz olur, ancak bildiğimiz tarzda değil. Havadaki genel psikolojiyi ve yaklaşımı çözmek, o coşkuya bilinçli ve akıllı bir şekilde katılmak, çıkılması gereken yerde de çıkmak gerekir. Üstelik bunun için ayırdığınız para, herkesin şikayet ettiğinin aksine, sistemde iki iş günü bloke kalacaktır. Ben katıldığım tüm arzlara Cuma günü para gönderdim, Pazartesi aracı kurumumdan param çözüldü, geri banka hesabıma çektim parayı.
Dolayısıyla, “para bağlı kalıyor” bence yanlış aracı kurum kullanmakla veya aracı kurumla olan iletişim eksikliğiyle tanımlanacak bir goygoydur. Bir de başka bir eleştiri vardır, “oransal değil eşit dağıtım olmalı” diye. Bu, sermaye piyasalarının doğasına aykırı bir taleptir. Kapitalizmde ve onun en önemli kollarından biri olan sermaye piyasalarında, büyük balık, küçük balığı yer. Küçük balık iyi saklanıp, iyi manevra yapıp büyümek zorundadır, başka bir yolu yoktur. Bu cümlelerimden dolayı bana kızacak olanlar mutlaka vardır, ancak bu, olayın doğruluğunu değiştirmez ne yazık ki. Neyse, bu konuyu belki başka bir zincirde beraber masaya yatırırız.
Bitireyim. Diyorum ki, halka arzlar konusunda balon varsa da, patlayana kadar şişirmek, patladığı zaman da kaçmak bizim bir trader olarak görevimizdir. Bitcoin 3.000$’dan 55.000$’a giderken, “bitcoinin karşlığı yok, temelsiz” diyen avarelerden olmayalım, cüzdanımıza bakalım. Herkese selamlar. İyi akşamlar.
