Herkese merhaba.
Bu yazımda size Stable Coin’i anlatacağım ve bu konuyla ilgili aklınızdaki sorulara beraber cevap bulmaya çalışacağız. Madde madde ilerleyeceğiz ki aklınızda herhangi bir bilinmeyen kalmasın.
Öncelikle Stable Coin dediğimiz şeyin tanımıyla başlayalım, sonra detaylara ineriz.
Stable Coin’i Tanımlayalım
Stable coin, kripto para ekosisteminde fiyat istikrarını sağlamak amacıyla geliştirilmiş dijital varlıklardır. Bu coin’lerin değeri genellikle bir itibari para birimi, değerli metal ya da diğer finansal varlıklara sabitlenir. Yani, dayanak varlığın fiyatı neyse, bu stable coinin de fiyatı o olur.
Buradaki amaç, piyasalardaki dalgalanmalardan etkilenmeden istikrarlı bir değer birimi oluşturmak ve kullanıcılara hem kripto para dünyasının avantajlarını hem de geleneksel finans sistemlerinin güvenilirliğini sunmaktır.
Stable Coin Ne Demektir?
Stable coin, adından da anlaşılacağı gibi, bağlandığı dayanak varlığın fiyatıyla “sabit” değerde kalması hedeflenen bir kripto para türüdür. Fiyatını sabitlediği bir varlığa bağlı olarak değişik mekanizmalarla çalışır.
Kullanıcılar, stable coin’leri volatilite riski olmaksızın ödeme yapmak, transfer gerçekleştirmek ya da tasarruf etmek için tercih eder.
Örneğin, 1 ABD dolarına sabitlenmiş bir stable coin’in fiyatı her zaman 1 USD civarında kalır.
Stable Coin Türleri Nelerdir?
Stable coin’ler, sabit değerlerini koruma mekanizmalarına göre üç ana kategoride incelenir:
1- Fiyat Teminatlı Stable Coin’ler
Bu tür coin’ler, banka hesaplarında tutulan itibari para birimleri (dolar, euro gibi) ile desteklenir.
Her bir stable coin’in değeri, teminat olarak tutulan fiat para ile birebir eşleştirilir.
Örnek: USDT (Tether), USDC (USD Coin), BUSD (Binance USD).
Mesela EURUSDT grafiği açtığınızda, EURUSD grafiğiyle aynı şeyi görürsünüz. Ufak farklılıklar vardır elbet ancak, EURUSDT’nin fiyatı, EURUSD ile aynıdır.
2- Kripto Teminatlı Stable Coin’ler
Teminat olarak kripto para kullanılır. Kripto piyasalarının oynaklığı nedeniyle genellikle fazla teminatlama yapılır.
Kullanıcılar, bu coin’leri akıllı sözleşmeler aracılığıyla alır ya da basar.
Örnek: DAI (MakerDAO).
3- Teminatsız (Algoritmik) Stable Coin’ler
Fiyat istikrarı, arz-talep mekanizmalarıyla sağlanır. Merkezi bir teminat bulunmaz.
Akıllı sözleşmeler, coin arzını piyasa ihtiyaçlarına göre ayarlar.
Örnek: UST (TerraUSD, şu anda faaliyet dışı).
Stable Coin’lerin Özellikleri Nelerdir?
Stable coin’lerin temel özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
- Düşük Volatilite: Değeri sabit bir varlığa bağlı olduğu için fiyat dalgalanmaları (volatilite) minimumdur.
- Hızlı ve Düşük Maliyetli Transferler: Blockchain teknolojisi sayesinde uluslararası transferler hızlı ve ekonomiktir.
- Değer Saklama Aracı: Tasarruf yapmak isteyen kullanıcılar için istikrarlı bir değer birimi sunar.
- Küresel Erişim: Coğrafi sınırlamalar olmaksızın kullanılabilir.
- Dijital Ekosisteme Entegrasyon: Merkeziyetsiz finans (DeFi) platformlarında yaygın olarak kullanılır.
Stable Coin’ler Hangileridir?
Stable coin piyasasında popüler olan bazı coin’ler ve özellikleri:
USDT (Tether):
- Dünyadaki en yaygın kullanılan stable coin’dir.
- Değeri ABD dolarına sabitlenmiştir.
USDC (USD Coin):
- Circle tarafından geliştirilmiş ve şeffaflığıyla bilinir.
- Denetim raporları yayınlanır.
- Değeri ABD dolarına sabitlenmiştir.
DAI:
- Merkeziyetsiz bir yapıya sahip olup, Ethereum tabanlıdır.
- Fiyat istikrarı, fazla teminatlama ile sağlanır.
BUSD (Binance USD):
- Binance ve Paxos tarafından desteklenir.
- Regülasyona uygun olarak çalışır.
Stable Coin’ler Neden Önemlidir?
Stable coin’ler, kripto para piyasalarında birçok kritik işlevi yerine getirir:
- Güvenli Liman: Piyasa oynaklığından korunmak isteyen yatırımcılar için ideal bir aracıdır. Kripto markette alışverişini yapan, işlemlerini yapan kişiler nakite geçmek istediklerinde mesela USDT’ye geçerler, böylece paralarını Amerikan Doları ile (USD) sabitlerler.
- Uluslararası Para Transferleri: Banka havalelerine göre daha hızlı ve ekonomik bir seçenek sunar.
- DeFi Ekosistemi: Borç verme, faiz kazancı elde etme gibi işlemlerde temel bir rol oynar.
- Ticaret Kolaylığı: Kripto para alım satımında kullanıcılara esneklik sağlar.
Stable Coin’lerin Avantajları ve Dezavantajları
Avantajları
- Fiyat istikrarı: Kripto piyasalarındaki dalgalanmalardan etkilenmez. Dayanak varlığı ile eşittir.
- Düşük maliyet: Transferlerde düşük ücretler sunar.
- Çok yönlülük: Ticaret, borç verme ve tasarruf gibi çeşitli alanlarda kullanılabilir.
Dezavantajları
- Merkezi Riskler: Fiat teminatlı coin’ler, merkezi yapıları nedeniyle denetim sorunları yaşayabilir.
- Regülasyon Riski: Yasal belirsizlikler, stable coin projelerini etkileyebilir.
- Teknik Riskler: Algoritmik coin’lerde sistem çökmeleri yaşanabilir.
Stable Coin Kullanım Alanları
- Uluslararası Para Transferleri: Geleneksel sistemlere göre daha hızlı ve ekonomiktir.
- Dijital Ödemeler: E-ticaret ve dijital aboneliklerde kullanılabilir.
- Tasarruf ve Değer Saklama: Volatiliteye karşı koruma sağlar.
- DeFi Uygulamaları: Borç verme, likidite havuzları ve staking işlemlerinde kullanılır.
Stable Coin Nereden Alınır?
Stable coin’ler, BingX gibi popüler kripto para borsalarından kolaylıkla satın alınabilir.
Stable Coin Satın Alma Adımları
- Hesap Oluşturun: İlgili web sitesine veya mobil uygulamasına giderek kolayca bir hesap oluşturun.
- Kimlik Doğrulaması Yapın: Güvenliğiniz için kimlik doğrulama sürecini tamamlayın.
- Para Yatırın: Kredi kartı, banka transferi veya diğer ödeme yöntemleriyle hesabınıza para yatırın.
- Stable Coin Seçin: İstediğiniz stable coin’i seçin.
- İşlemi Tamamlayın: Satın almak istediğiniz miktarı belirleyin ve işlemi onaylayın.
Stable Coin’ler Güvenli Midir?
Stable coin’lerin güvenilirliği, teminat mekanizmasına ve projeyi yürüten ekibin şeffaflığına bağlıdır. Fiat teminatlı coin’lerde rezerv denetimleri önemlidir. Kripto teminatlı coin’lerde ise akıllı sözleşmelerin güvenilirliği kritik bir rol oynar.
Ibrahim Babadagi
Yazar1984 yılında İzmir'de doğdum. Ege Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünden mezun olduktan sonra, çeşitli firmalarda satış yöneticiliği yaptım. 2009'dan beri finansal piyasalarda trading ile ilgiliyim.
