Selamlar, Bayram sonrası biraz boş zamanım oluşunca bilgisayar karşısına geçtim. Gelen mentionları, DM’leri karıştırırken, borsada yapılan hatalar serisine eklemelik ve herkesin sıkça yaptığı bir hata yine gözüme çarptı ve istemsizce Twitter’da bu konuyla ilgili yazmaya başladım. Baktım cümle cümleyi açtı, konu bir zincire dönüştü, en iyisi bunu siteye koyayım da borsada yapılan hatalar serisi başlığına bir ekleme olsun dedim. Bundan sonra aklıma geldikçe kısaca Borsada Yapılan Hatalar Serisi’ne yazı ekleyeceğim. Evet, ilk konuyla başlayalım:
Bu işle uğraşan insanların en büyük hatalarından birinin kendisine/işlemlerine hedef koyması olduğunu düşünüyorum. “her gün %3 alsam yeter” / “her ay %10 alsam zenginim” / “bu kağıttan şu kadar kazansam kafi” / “bu kağıt 5.50’yi görmeden satmam”. Çünkü kendinize hedef koyduğunuzda duygularınız da devreye giriyor.
Çünkü bu hedeflere ulaşamadıkça sinirleniyorsunuz, hırs yapıyorsunuz, hedefe ulaşmak için daha fazla risk alıyorsunuz. ve sonuç: BOM! Hesap patlıyor. Halbuki hedef koymadan, piyasa ne veriyorsa almak, ne alıyorsa durdurmak gerek.
Bu tabi ki “vizyonsuz, hedefsiz, amaçsız yapın bu işi” demek değil. Büyük pencereden bakın, bir vizyon ve hedef çerçevesinde ilerleyin, Makro planlarınız olsun, ancak işlemlere, günlere, aylara hedef koymayın. Yol haritası çizmek ayrı, günlük, aylık, hisselik hedef ayrı.
Biri sizin psikolojinizi sınırlayan, sizi hırslandıran, duygularınızı uyandıran, zararlı bir şey. Yol haritası ise uzun vadede bu işte nereye varmak istediğiniz. İkisi dediğim gibi, farklı şeyler. Piyasa bir balina, biz küçük bir balığız. Onunla birlikte surf yapacağız.
Dalgalardan bahtımıza ne çıkarsa tamam diyeceğiz. İnatlaşmak yok, şu dalgayı da alayım demek yok, yuttuğumuz sulara üzülmek yok, ancak su yutmaya başladığımızda da ağzımızı kapatmayı bileceğiz. Stopsa stop, yola devam. Unutmayın, bu işte çok net bir çizgi var:
Zararlı işlemde hatayı kabul edip, zararı kısa kesip devam edebiliyor musunuz, edemiyor musunuz? Zararlı işlem sizi hırslandırıyor mu, sakin mi karşılıyorsunuz. Zararla yaşayıp onun sizi zehirlemesine izin mi veriyorsunuz, koparıp atıyor musunuz? Bunların cevabını düşünün.
Bu işte kaybetmek VAR. Bunu aklınızdan çıkarmayın. Kaybedeceksiniz. Kaybetmek bu işin bir parçası. Bir kitaptan şu notu almıştım, çıktısını alıp uzun süre taşıdım: “in the stock market, you win by losing less”. Yani “borsada kazanmanın yolu, daha az kaybetmek.”
Borsada Yapılan Hatalar Sıfırlanamaz, Azaltılır.
Düşünüyorum da, şu yazdıklarımı ve websitemde paylaştıklarımı, trader olma yoluna çıktığım ilk yıllarda bana birisi yazsaydı, söyleseydi, yürüdüğüm dikenli yol en az yarı yarıya kısalırdı. O yazdığım cümlelerde öyle dersler var ki, aklı olan 10 kere, 20 kere düşünür yazdıklarımı. Bunu kendimi övmek için söylemiyorum, yanlış anlamayın, ancak şu Twitter aleminde paralı gruplar pazarlayan, hiç bir şey öğretmeden size zengin olma umudu satan, %3-5 peşinde koşan çapsız adamları gördükçe takipçilerimin şanslı olduğunu düşünüyorum.
Beni takip ettiğiniz için teşekkür ederim, bu yazımı, websitemi ve @borsaninizinden Twitter hesabımı paylaşıp ailemizi büyütürseniz memnun olurum. Selamlar.
Bu konular ilginizi çektiyse, sitede Borsada Yapılan Hatalar üzerine onlarca yazı var. Bir kısmını paylaşayım:
- Borsada Yapılan Hatalar Serisi: Kısa Yoldan Zengin Olma Hayali
- Borsada Yapılan Hatalar Serisi: İntikam İşlemi
- Borsada Yapılan Hatalar Serisi: Boğa Piyasası İllüzyonu
Ek olarak, Investopedia’nın şu yazısına da bir göz gezdirmenizi rica ederim.
Selam,
Yine güzel bir yazı olmuş, eline sağlık.
Kimse tradingle ilgilendiğinde kaybedebileceğini düşünmüyor 🙂 teşekkürler
Çok teşekkürler yazılarınız ufkunu genişletiyor. Strateji olusturmami sağlıyor.
elinize saglik, iyi ki varsiniz..
şanslı ne demek ya. yazıları tekrar tekrar okuyorum. acele etmiyorum. çünkü piyasada fırsatlar bitmez.
eğitimimi tamamlayınca uygulamaya geçeceğim.
hatta cüzi bi miktarla kendimi test ediyorum bu arada .
elleriniz dert görmesin.
süzme bal gibi süzme bilgi var bu sitede
İlk başlarda ayda %10 kazansam her ay kyk bursumdan 400 TL eklesem 5 yılda 3-5 milyon liraya ulaşıyordum. Bu da beni cezbediyor gaza getiriyordu.
Şimdi ise hisse yükseldikçe tutar, olumsuz sinyal görürsem satarım diye düşünüyorum %5 de olabilir %30 da…
Daha genç yaşta olduğum ve aldığım risklerin çok büyük bir zararı olmayacağı için kendi taktiklerimi denemeyi düşünüyorum. Böyle böyle öğreneceğiz sanırım.
Yazı çok güzel olmuş bu arada. Emeğinize sağlık.
İbrahim hocam yazılarınızı takip ediyorum bana sorarsanız eğitimlerden daha etkili oluyor yapılan hatalar ,yapılması gerekenler güzel bir yazı dizisi borsayla ilgili okumakta olduğum kitaptan daha geliştirici bulduğumu söyliyebilirim.Takip etiğiniz değerli insanlarıda bizimle paylaşırsanız iyi olur düşüncesindeyim kolay gelsin.
Teşekkürler, tabi paylaşıyorum ara ara, Twitter tarafında.