Arkadaşlar merhaba. İş yoğunluğu, yıllık izin, Ürdün ziyareti derken hem Twitter’ı hem siteyi biraz boşladım. Aklım hep buralardaydı ancak bir türlü fırsat bulamadım. Şimdi işleri toparladım, rutine girdim, biraz da zaman buldum. Yeni bir yazı yazmak istedim. Yazının konusu Borsada Yapılan Hatalar üzerine ve bunu bir seri haline getirmeye çalışacağım.
Bu yazıyı aslında Twitter’da beni yeni takip etmeye başlayan ve benden sürekli “parasını ikiye katlayıp zararlarını çıkartabileceği” bir kağıt tavsiyesi isteyen bir arkadaştan ilham alarak yazdım. Çünkü fark ettim ki insanları bu finansal piyasalarda sıkıntıya sokan en büyük yanılgı, yaptıkları ilk işlemden itibaren sürekli para kazanmayı beklemeleri oluyor. Herhangi bir uzmanlığın (mimar, mühendis, doktor vs.) lisansı 4-5 sene. Bir Trader nasıl olur da ilk günden kazanmaya başlayabilir? İnsanları bu beklentiye sokan nedir? İşte bu konuyu biraz sizler için açayım istiyorum.
Açayım ki, sizleri yanıltan farklı beklentilerden, kurduğunuz hayallerden uzaklaşın, gördüğünüz rüyalardan uyanın. Biraz sert bir zincir olacak ama, gerekli olduğunu düşünüyorum. Neden gerekli biliyor musunuz? Çünkü eğer dayağı şimdi yemezseniz, uzun vadede piyasa atıyor. O zaman paranız da eriyor. O yüzden, şimdi, para kaybetmeden, bu yazdıklarımı iyi dinler, mesajı alırsanız ilk etapta acı duyarsınız ama en azından uyanmış olursunuz.
Borsada Yapılan Hatalar
Ne dedim? Dedim ki, bir Trader’ın en büyük yanılgısı, işlem yaptığı ilk günden itibaren sürekli para kazanacağını sanması. Neden böyle sanıyor? Onlarca sebebi var. Borsa, FX veya viop, hepsi dışarıdan “kolay yoldan zengin olabileceğiniz” bir yer olarak tanıtılıyor. Çünkü bu hayali SİZE satarak geçinen manipülatörler (piyasanın spek dediği) var, bu hayali size satarak geçinen çakma borsa üstatları var, bu hayali size satarak geçinen aracı kurumlar var, bu hayali size satarak geçinen dergiler ve yayınlar var. Var da var.
Size sürekli “1 ayda %50 yapan kağıtlar, 2 ayda EV aldıran kontratlar, tarihi dibinden tarihi zirvesine 2 haftada giden tahtalar” anlatılıyor. Dikkat edin, hep madalyonun tek yüzünü görüyorsunuz. Ha söyleyeyim, o yüzünü de dürüstçe görmüyorsunuz, onu da bilin.
Peki madalyonun diğer tarafında kimler var? Para kaybedenler nerede, 1 haftada %25 alırım diye girdiği kağıdı 2 yıldır taşıyanlar nerede? Çakma borsa üstadının kucağına yığdığı kağıt yüzünden sermayesi %50 erimiş mağdurlar nerede?
Bunları hiç biriniz görmüyorsunuz, görseniz bile sizi çok meşgul etmiyor. Çünkü bu piyasa öyle tasarlanmış ki, hep başarı hikayeleri, hep vurgunlar, hep bir koyup 10 alanlar konuşuluyor. Çünkü havucu göstermezseniz hiç bir tavşanı yakalayamıyorsunuz.
Dolayısıyla hep bir havuç var ortada. Havuç uğruna deliğe düşen tavşanlardan bahseden yok ama. Borsada yapılan hatalardan bahseden yok. Borsada yapılan hatalar sayesinde kaybedilen paradan bahseden yok. Her neyse, böyle bir havuç algısı sürekli pompalandığı için herkes buraları “kolay yoldan para kazanılacak yerler” olarak görüyor. Bu yüzden, bu piyasaya girdikten sonra kimse süreçle, öğrenmeyle, tecrübeyle, analizle uğraşmıyor. Herkes “abi yükselecek bir kağıt var mı kısa vadede?” sorusu peşinde parayı ikiye üçe katlamayı hayal ediyor.
Yukarıda bahsettiğim güruh, piyasaya yeni giren kişilerin çok büyük bir kısmını oluşturuyor. Bu grup sonraları 2’ye ayrılıyor. Bir tarafta dayağını yiyip parasını kaybedip “lanet olsun bu piyasaya” diyen ve bir daha dönmemek üzere uzaklaşanlar bir grup. Diğer tarafta “Abi bir potansiyel var burada, para kaybettim ama sürece ve öğrenmeye odaklanarak kaybımı çıkartır, artıya geçebilirim” diyenler. İlk grubu zaten boşverin, ikinci gruptaysanız şanslısınız, ancak söyleyeyim önünüzde inanılmaz uzun bir yol var.
Ve bu yolda “kestirme” yol yok. “aha, galiba kestirme buldum” diye girdiğiniz her yol sizi en başa döndürüyor, böyle bir kara delik. Bu kara delik de borsada yapılan hataları besliyor. Bu yolun ne kadar süreceği net değil, öğrenirken ne kadar para kaybedeceğiniz net değil. Net olan tek şey, yeterince uğraşırsanız başarıyorsunuz.
Bu süreci yaşamayan Trader yok. Ben de bu işe ilk girdiğimde “2-3 yıla zengin olurum” hayaliyle girdim. Sadece öğrenme sürecim 4 yıl sürdü. Bir o kadar da para kaybettim. Hala da kendimi piyasanın öğrencisi olarak görüyorum, yolum uzun.
Borsada Yapılan Hataları Engellemek İçin
Şimdi dönelim gerçeklere. Borsada yapılan hataları en aza indirmeniz için ne gerekli? Basit, bu yolda başarılı olmanız için hemen şimdi BEKLENTİNİZİ sıfıra indirmeniz gerekiyor. Bu piyasada para kazanmayı BEKLEMEYİN. O amaçla işlem yapmayın. Grafikler size zevk verdiği için, olasılık hesaplamaları sizi keyiflendirdiği için, yeni bir şeyler öğrenmeye önem verdiğiniz için, sonuca değil sürece odaklanmayı sevdiğiniz için bu piyasayla uğraşırsanız, önünde sonunda başarılı olursunuz. Piyasanın size verdiği veya sizden aldığı paraya odaklanmayın.
Biliyorum kolay değil, ancak o gelen/giden parayı değersizleştirirseniz, siz değerleniyorsunuz. Siz değerlenince zaten süreci öğreniyorsunuz ve para kazanmaya başlıyorsunuz. Dedim ya, doktor 6 yılda doktor, mühendis 5 yılda mühendis oluyor. Yıllarını harcıyor herkes. Siz ilk günden, ilk işlemden nasıl para kazanmayı bekleyebilirsiniz? Öyle bir dünya yok. Size pazarlanan böyle bir dünya evet, ancak size bu şekilde pazarlanmasının da bir amacı var, herkes üzerinizden para kazanmak istiyor. Anlayın.
Bu piyasada tutunmak istiyorsanız ayaklarınız yere basacak, kaybı ve kazancı içselleştireceksiniz. Duygusuzlaşacak ve sadece sürece önem vereceksiniz. Yeterince uzun durursanız zaten öyle oluyorsunuz ancak bu yolu ne kadar kısaltırsanız o kadar iyi. Ben yazılarımla, tecrübe aktarımlarımla bu yolu kısaltmaya çalışıyorum, başarılı olduğum takipçilerim var. Siz de eğer hala bu seviyede değilseniz oturup düşünün yazdıklarım üzerine. Bu piyasada BEKLENTİLERİ sıfırlamadan başarılı olmak zor.
Teşekkür ederim okuduğunuz için, uzun süredir bir şeyler paylaşmamıştım, paylaşımlara tekrar başlıyorum. Bu yazı borsada yapılan hatalar üzerineydi, ve borsada yapılan hataları yazmaya devam edeceğim. Bu hafta hızlı geçecek, güzel bir zincir daha hazırlayacağım. Zaten sürekli buralardayım, haberleşiriz. İyi haftalar herkese.
Bu arada, bu konular ilgini çektiyse, sitede Borsada Yapılan Hatalar üzerine onlarca yazı var. Bir kısmını paylaşayım:
- Borsada Yapılan Hatalar Serisi: İntikam İşlemi
- Borsada Yapılan Hatalar Serisi: Boğa Piyasası İllüzyonu
- Borsada Yapılan Hatalar Serisi: İşlemlerinize / Kendinize Hedefler Koymak
Ek olarak Twitter’da beni ve diğer hesabım Trading Motivasyonu hesabımı takip etmeyi unutmayın.
Çok iyidi. Teşekkürler.
Ben teşekkür ederim.
Vay be gerçekten de öyle bi eşik var algılama eşiği sayenizde yolları kısaltıyoruz hocam ama şu bir gerçek ki üzülerek de söylüyorum bunu daha ciddi hata yapmadığım için tam özümsemiş olmuyor galiba en güzeli başkasının tecrübesinden faydalanmak her zaman ama kendi tecrüben kendi kalp ağrın olmayınca da hissettiğin hisler kuvvetli olmuyor. Yine de algımı fersah fersah ileriye taşıdınız hocam size ne kadar teşekkür etsem az.
Bugün kazanmak için finans piyasalarına değil maaşlı bir işe girmek gerekiyor. Ayrıca bu işin doğasında bir de kaybetme kısmı var. Kimse maaşlı çalıştığı iş için para kaybetmez. Teşekkürler bilgi dolu yazınız için