Herkese selam.
Hatırlıyorum da, aracı kurumlar konusunda bir yazı yazayım dememin üzerinden neredeyse 2 yıl geçti. Ha bu gün, ha şu gün derken ancak fırsat bulup bu konuya eğildim. Aslında önemli bir konu ama her defasında daha önemli ve trading ile doğrudan alakalı başka konular önüme çıktığı için, hep onları yazdım, buna hiç sıra gelmedi.
Biraz boş zamanım varken, sitede bu konuda oluşan boşluğu da doldurmak için kolları sıvadım ve farklı bir formatla, soru-cevap formatıyla aracı kurum mevzusuna eğildim. Şimdi aşağıya önce soruları soracağım, sonra kendim cevapları vereceğim. Eğer atladığımı düşündüğünüz başka sorular varsa, yorum olarak yazın, onu da cevaplayıp bu yazının sonuna eklerim mutlaka. Burada amacım aracı kurumlar konusunu kafanızda netleştirmek, aracı kurum seçerken nelere dikkat etmeniz gerektiğini anlatmak, hangi aracı kurumla çalışacağınızı sizin kendi kendinize çözmenizi sağlamak. Buyrun, ilk soruyla başlayalım:
Aracı Kurumlar Nedir? Ne İşe Yarar?
Aracı Kurumlar en basit tanımıyla sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak üzere yetkilendirilmiş bankalar veya şirketlerdir. Hepsi SPK (Sermaye Piyasaları Kurulu) tarafından yetkilendirilmiştir. Görevleri işlem yapmak isteyenlerin emirlerini alıp piyasaya iletmek ve ticaretin gerçekleşmesini sağlamaktır. Aracı Kurumların en büyük gelir kaynağı bu işlemler karşılığında işlem yapandan aldıkları komisyonlardır. Ayrıca halka arzlara aracılık etmek, hisse senetleri ihraçlarını yönetmek, yatırım danışmanlığı vermek, portföy yönetmek gibi başka hizmetleri de mevcuttur.
Bir Trader İçin Aracı Kurumlar Neden Önemlidir?
Bir aracı kurumun bir Trader’a en önemli etkisi tabi ki KOMİSYON’dur. Komisyon, kabaca, yaptığınız işlem hacmi üzerinden sizden alınan “aracı kurum kazancıdır”. Sizden alınan ortalama komisyon sizin hacminize de bağlı olmak üzere değişiklik gösterebilir. Bir Trader yaptığı işlem sıklığına göre aracı kurumlara ciddi oranda komisyon bırakabilir. Dolayısıyla bir Trader olarak hedefinizin olabilecek en düşük komisyonla, olabilecek en iyi hizmeti almak olması gerekir. Aracı Kurumlar standart olarak binde 1 civarı komisyon teklif ediyorlar. Eğer hacminiz iyiyse veya çalışmayı düşündüğünüz aracı kurum agresifse bu komisyonlar daha da düşük olabiliyor. Bankalar ise genelde daha yüksek komisyon teklif ediyorlar.
Aracı Kurumların Yatırım Danışmanlarını Dinlemeli miyim?
Bu konu çetrefilli bir konu. Yatırım Danışmanları zaman zaman doğru analizlerle, doğru raporlarla ve doğru bir öngörüyle iyi hisse seçimi konusunda size yardımcı olsa da, ben bu işi tamamen kendinizin yapması taraftarıyım. Yani, kendi kararlarınızı kendiniz vermeniz, pozisyondaki tüm sonucun sorumluluğunu sadece kendiniz üstlenmeniz bir trader olarak sizi daha hızlı olgunlaştıracaktır. Bir yatırım danışmanının verdiği öneriye güvenip pozisyon açtığınızda ve zarar yazdığınızda, bu konuda ayna karşısında “neden para kaybettim, neyi yanlış yaptım, neyi daha iyi yapabilirdim?” gibi sorgulamalardan kaçacaksınız çünkü psikolojiniz ve beyniniz sizi en iyi koruyan şeyi yapıp, suçu hemen o ilgili “yatırım danışmanına” atacak ve işin içinden sıyrılacak.
Böylece “adam al dedi aldık, zarar ettik, adam da bir şey bilmiyormuş” diyeceksiniz ve bu sizi bir adım ileri götürmeyecek. Dolayısıyla, aracı kurumların yatırım danışmanlarına ve gösterdikleri efora saygım sonsuz da olsa, bir trader ve eğitmen olarak öğrencilerime yatırım danışmanlarıyla iletişimlerini kesmelerini öneriyorum.
Aracı Kurumların Altyapıları Ne Kadar Önemlidir?
Bir Trader olarak, bakmamız gereken en önemli şeylerden biri de bir aracı kurumun altyapısıdır. Altyapı, en basit tanımıyla, bir aracı kurumun teknik yeterliliğidir. Aynı anda ne kadar kişiye sorunsuz hizmet verebileceğiyle alakalı bir veridir. Piyasalar coştuğunda veya çöktüğünde anlık olarak alım-satım emirlerinde ciddi yığılmalar görebiliyoruz. Bir aracı kurumun bu yığılmaları iyi yönetebilecek ve herkese kesintisiz-gecikmesiz hizmet verecek yeterliliği olmalıdır. Eğer ara ara emirler iletilmezse, piyasaya erişim durursa, anlık verilerin iletiminde sıkıntı yaşanırsa hedeflenen yerden almak-hedeflenen yerden satmak mümkün olmayabilir. Bu da size “kötü giriş-kötü çıkış” yaptırır, para kaybettirir veya planladığınızdan daha az kazandırır.
Bankaları mı, Aracı Kurumları mı Tercih Etmeliyim?
Bu sorunun cevabı benim için çok nettir. Eğer bir Trader iseniz aracı kurumları tercih etmeniz neredeyse zaruridir. Bankaların ana işi aracı kurumluk yapmak değildir. Aracı Kurumluk Bankaların bir “yan işidir”, bir “departmanıdır”. Dolayısıyla orada uzmanlaşmaları beklenemez veya öncelikleri değildir. Üstelik çok yüksek komisyonlarla çalışırlar. Sizlere ihtiyaçları yoktur çünkü ana gelir kalemleri aracılık değildir. Halbuki aracı kurumların kuruluş amacı size finansal işlemlerinizde aracılık yapmaktır. Çoğunun tek ve öncelikli işi budur. Dolayısıyla size her defasında iyi ve uygun fiyatlı hizmet vermek zorundadırlar. Sektörlerindeki rekabet çok yüksektir, o yüzden hem daha uygun fiyatla sizi kazanmak hem de kendilerini sürekli yenilemek zorundadırlar. Daha iyi hizmet, daha iyi raporlar, daha iyi teknik analizler, daha iyi altyapı hep aracı kurumların hedefleridir.
Aracı Kurumların Komisyon Oranları Ne Olmalıdır, Komisyonun Trade Performansındaki Önemi Nedir?
İdeal komisyon oranı konusu biraz karışık çünkü aracı kurumlar genelde hesabın performansına göre, yani yaptığı işlem hacmine göre değişik komisyon öneriyorlar. Kimisi önceden sizin sözünüze göre bir komisyon veriyor, kimisi önce sizin hacminizi görmek istiyor. Aracı Kurumlar tarafında rekabet çok yüksek, o yüzden ilk hesap açılışına onbinde 2’den binde 1’e kadar değişen oranlarda komisyon teklif edilebiliyor. Onbinde 2 teklif edilen hesaplardan yüksek hacim beklentisi oluyor, hacim gerçekleşmezse komisyonlar tekrar yükseltilebiliyor. Bence bu işin ideali, onbinde 4-5 civarına, hizmeti iyi olan bir aracı kurumdan başlamak, sonra oluşan hacme göre komisyonu tekrar aracı kurumla konuşmak olmalı.
Komisyon deyip geçmeyin, hesabınızda 100.000TL olduğunu varsayalım. 100.000TL ile haftada 5 hisse alıp sattınız. Bir hisseyi alıp satmak, 100.000TL alım, 100.000TL satım olmak üzere 200.000TL’lik bir hacim yaratır. Haftada 5 hisseyle bunu yapsanız 1.000.000TL’lik bir hacim yaratmış olursunuz. 1.000.000TL üzerinden sizden kesilen onbinde 5 komisyon 500TL yapar. Eğer aracı kurumla binde 1 oranında komisyonla çalışıyorsanız, sizden kesilen para 1.000TL yapar. Aradaki fark haftada 500TL, ayda 2.000TL’dir. Hiç de küçümsenecek bir rakam değildir. O yüzden, hedefimiz, iyi hizmeti, uygun komisyona almak olmalıdır. Yalnız dikkat ediniz, size çok çok düşük komisyon teklif eden aracı firmaların da hizmet kalitesi sorgulanmalıdır. Ucuz etin yahnisi örneğine dönmesin iş.
Aracı Kurumlar Batar mı? Aracı Kurumlar Batarsa Ne Olur?
Aracı kurumlar kolay kolay batmazlar, ancak Türkiye tarihinde geçmişte batan ve mağduriyet yaratan aracı kurumlar da olmadı değil. Bu tür bir senaryoda, 2024 itibariyle aracı kurumlarda NAKİT ŞEKİLDE bekleyen paralarınızın1.143,379TL’ye kadar olan tutarı Yatırımcı Tazmin Merkezi tarafından karşılanır. Ek olarak, eğer hisse senetleriniz varsa, zaten bu aracı kurumun kayıtlarında değil Merkezi Kayıt Kuruluşu denilen ve MKK olarak kısaltılan bir devlet kurumunda saklanır. Yani, aracı kurumunuz batsa bile, hisse senetlerinizi MKK’ya başvurarak istediğiniz aracı kuruma virman yapabilirsiniz.
Senin Önereceğin Bir Aracı Kurum Var mıdır? Hangi Aracı Kurum En İyisidir?
Ben hesabımın ilk zamanlarında, Twitter’da yazmaya ilk başladığımda birkaç kere aracı kurum önerisi yapmıştım ancak Twitter’da bunları yazmak çok fazla kişi tarafından ters anlaşılıyor ve tepki görüyor. O yüzden direkt olarak aracı kurum tavsiyemi buraya yazmıyorum. Yukarıda size ideal aracı kurumun tanımını yaptım, “iyi hizmeti, uygun komisyona almak”. Bunu denk getirebileceğiniz 4-5 aracı kurum ya var ya yok zaten. Yeterince araştırırsanız iyi bir aracı kurum mutlaka bulursunuz. Eğer yine de benim fikrimi merak ediyorsanız bana Twitter’dan DM atabilirsiniz, oradan size çalıştığım aracı kurumu yazabilirim. Twitter’da bana DM atmak için tıklayın:
Ek olarak, Sermaye Piyasaları Kurulu websitesi üzerinden Aracı Kurumların listesini, görev tanımlarını, mevcut faaliyet izinlerini ve iç yapılarını incelemek için şu link işinize yarayabilir.
Bir de, buraya kadar gelmişken, Türk Borsa Camiasının Tabuları ve Ufak Bir Dertleşme yazımı da okumak isteyebilirsiniz, orada da bu aracı kurumlar mevzusuna farklı bir şekilde yaklaşıyorum.
Görüşmek üzere, kendinize iyi bakınız.
