Günaydın dostlar. Biraz zaman bulabilmişken, trade psikolojisiyle, iyi trader olmak için gerekenlerle ve başarılı Trade ile ilgili bir şeyler karalamak istiyorum. Bu yolculukta çok önceleri fark ettim ki, kaybın ve kazancın yarattığı duyguları silen, çoşkuya da, korkuya da kapılmayan Trader başarıya daha kolay ulaşıyor. Çünkü sonuçla değil süreçle ilgilenmeye başlıyor. O yüzden benden size bir öneri: gelen paraya gidecek, giden paraya gelecek gibi bakın. Bu şekilde daha kolay olur işiniz.
Yani, kaybı ve kazancı içselleştirin. Yolculuğun bir parçası gibi düşünün. Hedefiniz kazanç olmasın, hedefiniz yolculuğun sonunda daha bilgili, daha donanımlı, daha yetkin bir Trader olmak olsun.
“Hocam, kaybı içselleştirince sermaye eriyor” diyorsunuz belki. Ama dip toplamda öyle olmuyor. Neden? Çünkü ancak kazancı ve kaybı içselleştirip normalleştirince biten trade’e akl-ı selim bir şekilde bakıyorsunuz ve ancak o zaman hatanızın ne olduğunu öğrenebiliyorsunuz. “ulan yine kaybettik, para kalmadı, delirmek üzereyim” psikolojisine girdiğinizde yaptığınız hatalar:
- Hemen yeni bir trade’e girip (intikam trade’i) kaybettiğiniz parayı kazanmak istiyorsunuz. Sonuç olarak yeterli analiziniz olmadan yine pozisyon alıyorsunuz.
- Size para kaybettiren trade’e geri dönüp “neden böyle oldu?” diye sorup hatalarınızdan ders almıyorsunuz, böylece aynı hatayı tekrar tekrar yapıyorsunuz.
Aynı sınava girip sürekli aynı notu alan öğrenci ne yapar? “yeter ya, olmuyor, bir daha bu sınava girmem” der. Halbuki sınavda yanlış cevap verdiği sorulara çalışıp sınava tekrar giren başarıyor. Demem o ki, hırslarınızdan, hayallerinizden, egonuzdan sıyrılın. Gideceğiniz yere değil yolculuğa odaklanın. Bu yolun sonunda daha iyi bir Trader olmayı amaçlayın. Sonra zaten para geliyor.
İyi Bir Trader Olmak İçin Gerekenler: İç Huzur
Türkiye finans piyasası belki buna hazır değil ancak dikkat ettiyseniz bahsettiğim şey çok derinliği olan farklı bir macera. Biraz budizm yolculuğuna veya tasavvufa benziyor. İşin içinde meditasyon da, içe dönme de, iç huzuru sağlama gibi konular da var. “hocam, başarılı bir Trader olmak ile meditasyonun, budizmin, iç huzurun ne alakası var ya?” diyorsunuz değil mi? Öyle çok alakası var ki, inanamazsınız. Sabah ayna karşısına geçip “şükür her şeye, her şeye rağmen mutluyum” dediğiniz an değişim başlıyor.
Çünkü başarılı bir trade hayatı için, iyi bir trader olmak için gerekenler arasında iyi bir psikoloji de var. Yani, çemberin daha genişinin, yani HAYATINIZIN mutlu ve başarılı olması gerekiyor. Bu da bir iç değişim gerektiriyor. İyi trade etmek bir davranışsal değişimdir, içe dönmeniz ve kendi problemlerinizi çözmeniz gerek önce. Yani iyi bir trader olmak için gerekenler arasında iç huzur ve iyi bir psikoloji şarttır.
Bunu çok azınız anlayacak, belki çoğunuz “hocam uçtun vallahi, Trade ediyoruz şunun şurasında, iyi bir trader olmak için gerekenleri öğrenmeye geldik, meditasyondur, tasavvuftur, budizmdir, iç huzurdur ne alaka” diyecek. Ancak bu kabul edin veya etmeyin, böyle. Bu sadece meditasyon, budizm vesaire değil, bunların hepsi bir amaç. Size bu yolculukta eşlik edecek şeyler. Kimileri için namaz kılmak, kimileri için tasavvuf, kimileri için başka şeyler. Sonuca odaklanın. Bakın, yurtdışında bunun inanılmaz örnekleri var.
Eğer ingilizceniz varsa, aşağıda linkini verdiğim siteye uğrayın. Bu site trade’in en önemli ayağının trade psikolojisi ve iç huzur olduğunu savunuyor ve bunun sadece meditasyon ile ulaşılabildiğini söylüyor. Özellikle ABOUT kısmını mutlaka okuyun. Sitenin linki şu: http://tradingcomposure.com/about/
Bu sitenin sahibi YUAN diye bir arkadaş. Çok uzun süre mailleştik. Bana çok şey öğretti. Bu arkadaş yurtdışında 10 günlük teknik analiz dersleri veriyor ve bu derslerin en az yarısı iç huzur, meditasyon, motivasyon ve trade psikolojisi dersleri. Öğrencilerinin yaptığı yorumları mutlaka okuyun. 10 günlük bu kamptan sonra inanılmaz farklı bir uyanışla yeni bir hayata başladığını söyleyen kişi sayısı çok. Bu çok ayrı bir vizyon arkadaşlar, bu çok temel bir değişiklik. Muhtemelen iyi bir trader olmak için gerekenler arasında bunların olduğunu siz de pek düşünmüyordunuz değil mi?
Yani size burada “buradan al, şuradan sat, %3 kar”‘dan çok daha fazla şeyler olduğunu söylüyorum. Bunların hepsine yavaş yavaş gireceğiz. Bende daha çok konu var. Bu maceraya hep beraber çıkacağız ve sonunda çok farklı Trader’lar olarak devam edeceksiniz yola. Çünkü siz kabul edin veya etmeyin, mevzunun temeli teknikten ziyade biraz psikolojik. Yani sizin psikolojinizi güçlendirmeniz, kendinizi güçlendirmeniz, içe dönmeniz ve kendinizle tanışmanız gerekiyor. Bunun için de ne gerekiyorsa yapmalısınız.
Daha fazla uzatmayayım, size farklı bir vizyon vermeye, farklı şeyler anlatmaya geldim kısacası. Hepsini yavaş yavaş yapacağım, planlarım, projelerim var. Ancak desteğinize ihtiyacım var. Zaten çok destekçisiniz biliyorum, ama lütfen desteğe devam. İyi bir trader olmak için gerekenler sorusunu cevaplarken, biraz farklı konulara da girdik, ama iyi oldu. Selamlar, saygılar.
Not: Bu arada, diğer trade psikolojisi yazılarını da okumayı unutmayın.
Tşk ederim hocam çok güzel emeğinize sağlık hayırlı cumalarlaniz olsun dua ede dua bekleriz
4 yıldır full time borsa forex viop hepsiyle ugrastım. eğitim hayatımda öğrenmek için hiç bu kadar severek ve bu kadar çok çalışmamıştım.sonuçta temel analiz orta teknik analiz de oldukça iyi bir noktaya geldim ama bu ikisinin de başarılı bir trader olmak için yeterli bir nokta olmadığını, temel & teknik analiz in yanına “self analiz” i koyamadığında saç ayağının bir ayağı eksik kaldığını fark ettim şimdi self analiz üzerine çalışıyorum daha çok 🙂
Harika bir anlatım.
Teşekkürler.
Daha güzel aciklanamazdi sanırım. Yüzde bir milyon katılıyorum. Bir yıllık çaylak bir küçük yatırımcıyım. Ortalama %10 zararla yola devam etmekteyim. Risk iştahım çok yüksektir. Teknikte zerre kadar anlamam ama kendi kendime öğrenmeye çalışıyorum.
Zarar ettikçe kendi kendime taktiklerini değiştirdiğini ve daha da gelişiyor olduğumu farkettim. Sizi Tweeter dan da takip ediyorum.
Bu ve bir başka yazınızı okudum. Yaptığınızı yada yapmak istediğinizi çok kişi anlamayabilir ve birçok kişi için bunun yerine hisse önerisi vermeniz daha cazip ve okunur olurdu bence. ?
Uygulamaya calistiklarimla, yazılarınızı karsilastirinca doğru yolda olduğumu farketmemi sagliyorsunuz. Bunun icin size çok teşekkür ediyorum. Yazılarınızın devamını bekliyorum.
burda değindiğiniz konu gerçekten temel ve teknikten önce gelen liste başı olan konu bence. Hatırlattınız teşekkürler. Hergün tüm yazılarınızı sıradan okumaya notlar almaya başladım. henüz teknik analiz çalışmalarına geçmedim önce davranışsal finans yazılarını bitireceğim ama en azından 15 günde şunu başardım. gün içinde 50-60 kere kağıtlarıma bakan ben şimdi 3-5 bakış atıyorum bu benim için harika. birde gün içi kesinlikle ani bir gaz ile alım satım yapmıyorum buda kendime güzel bir not oldu. teşekkürler takipteyiz, yolundayız..
Tebrikler, harika bir gelişme bence. Eline sağlık.
Şuanda anlatmaya çalıştığınız içselleştirmeyi algılayan ve tüm eforunu bu algıyı sağlam temellere oturmaya çalıştığım dönemdeyim. Belki birkaç sene sürekcek kendimi tanıma yolculuğu ama biliyorum onu bulacağım.
Çok değerli yazıydı benim için. Para bununla kazanılıyor teknik analizle değil ?
Teşekkürler
Dostum, sistem, teknik vs hepsi tamam ama bu konu insani olarak da gerçekten farkınızı ortaya koyan bir yazı olmuş. Para, kazanç, başarı hepsi önemli ama iç huzur bunların hem temeli hem de varmak istediğimiz nihai hedef olmalı. Tebrikler, teşekkürler…
cok guzel olmus, elinize saglik. bi de su toz almanin ne oldugunu anlatsaniz.. 🙂
Çok güzel bir yazı olmuş. Sitenizi ilgiyle takip ediyorum. Bilmediğim ya da bilip de farkında olmadığım bir çok şeyi sayenizde görüyoruz. Teşekkürler.