Destek seviyesi, direnç seviyesi, arz bölgesi, talep bölgesi, supply, demand vesaire derken kafalar iyice karıştı değil mi?
Gelin size şu mevzuyu en basite indirgeyerek anlatayım. Destek ve Dirençlerden başlayalım. Hiç panik yapmayın, mevzu sizin tahmin ettiğinizden daha kolay ama sizin tahmin ettiğinizden daha kritik.
Destek Seviyesi ve Direnç Seviyesi
Herhangi bir ürünün fiyatının piyasa katılımcılarına göre “ucuz” sayıldığı veya “pahalı” sayıldığı bazı fiyat seviyeleri vardır. Bu seviyeler sürekli değişiklik gösteren fiyat seviyeleridir ve piyasadaki alıcı ve satıcının niyetiyle, parasıyla, risk iştahıyla, o anki satın alma gücüyle değişkenlik gösterebilir.
İşte, bir fiyatın yukarıya doğru gitmekte zorlandığı bölgeler, fiyatın o anki katılımcıları tarafından “pahalı” bulunduğu bölgelerdir ve haliyle birer DİRENÇ’tir. Yani fiyat bu seviyeleri test ettiğinde her defasında satılıyorsa, artık oralar pahalıdır ve “bu fiyatı gördüğüne göre, bu ürün iyice pahalandı, elimde de bu üründen var, ben satıp biraz nakite geçeyim çünkü bu fiyat iyi bir fiyat” diye düşünen kişiler çoğunluktadır.
İşte bu fiyat seviyesi doğal bir dirençtir.
Tam tersi, bir fiyat seviyesi eğer aşağı doğru inmekte zorlanıyorsa, fiyat o seviyeye her geldiğinde alım geliyordur. Yani o ürünün o fiyattaki seviyesine talep oluşuyordur. Bir ürüne talep neden normalden yüksek oluşur? Çünkü o ürünün o fiyat seviyelerinde “ucuz” olduğu düşünülür. İşte bu da, fiyatın DESTEĞİDİR. Yani fiyatın her defasında ziyaret edip, oluşan taleple tekrar yukarı döndüğü “ucuzluk bölgesi” genelde fiyatın DESTEĞİ OLARAK iş görür. Fiyat buraya her yaklaştığında “fiyat uygun bir seviyeye geldi, alım yapayım” diyen yeni taze para içeriye gire ve fiyatı yükseltir.
Yani özetle, piyasadaki katılımcıların duygusal tepkileri, stratejileri, risk iştahları ve ürünün diğer piyasa katılımcıları tarafından fiyatlanması, fiyatların belirli seviyelerde tutunmasına veya o seviyelerden geri dönmesine neden olabilir. İşte bu seviyeler, destek ve direnç olarak adlandırdığımız seviyelerdir.
Destek Seviyesi Nedir?
Konuyu daha da basitleştirirsek, destek seviyesi, fiyatın aşağı doğru giderken, onun daha fazla düşmesine engel olan seviyelerdir. Geçmiş fiyat hareketlerine baktığımızda fiyatın düşüşünü engellemiş, hatta yükselmesini sağlamış seviyelerdir.
Biraz eskilere gideyim ve anlatımlarımı birkaç örnekle destekleyeyim. Aşağıdaki grafik, Akbank’ın 2010-2015 yılları arasında çalışmış muhteşem bir destek seviyesini gösteriyor. İlk iki temasın ardından, bu seviyenin ileriki süreçte önemli bir seviye olacağını biliyoruz. Daha sonra fiyat, destek seviyemize dört defa daha gelmiş ve her seferinde fiyatı yukarı taşımayı başarmış.
Direnç Seviyesi Nedir?
Direnç seviyesinde, aynı destek seviyesinde olduğu gibi, ancak bu sefer ters yönlü düşünmemiz gerekiyor. Direnç seviyesi fiyat yukarı doğru giderken, onun daha fazla yükselmesine engel olan bir seviyedir. Fiyatın yükselişi durduran, hatta düşmesini sağlayan seviyelerdir.
Bu sefer ENKAI hissesinin 2014-2017 yılları arasında çalışmış bir direnç seviyesini ele alalım.
Bu seviye, fiyatı dört defa aşağı doğru sürmeyi başarmış. Bu seviye geçilmeden de yukarı yönlü hareketin devam etmeyeceğini anlayabiliriz.
Destek-Direnç Seviyeleri Neden Önemlidir?
Destek ve direnç seviyelerinin tahmin ettiğinizden daha fazla önemli olduğunu söyleyebilirim. Bir kere hepsi psikolojik ve teknik birer seviyedir ve bir ürünün “pahalı” veya “ucuz” olduğunu bize anlatarak, bizim bu bilgiler üzerinde çeşitli stratejiler kurmamıza imkan tanır.
Bu seviyeler aynı zamanda piyasanın psikolojik eşiklerini yansıtır. Bu seviyeler, traderların ve yatırımcıların takip ettiği seviyelerdir. Bu haliyle bize “talebin” veya “arzın” nerede oluşacağının sinyallerini verir.
Piyasadaki tüm oyuncular (fonlar, bankalar, aracı kurumlar, tahtacılar, retail traderlar…) bu seviyelere göre hareket ederler.
Bizim için de bu seviyeler “akıllı parayı” takip etmek konusunda önemli seviyelerdir.
Bu ne demek? Yani bu seviyelerden oluşan hacimli bir fiyat hareketine eşlik etme konusunda bize bir yol haritası çizerler.
Destek-Direnç Seviyelerinin Kırılması
Teknik Analizin genelinde olduğu gibi, destek ve direnç seviyeleri her zaman kusursuz çalışmaz. Bu teknik argümanlar kusursuz çalışması için tasarlanan makineler değildir. Bunların işlevi bize iyi bir yol haritası çizmek için gerekli argümanları sağlamasıdır.
Yani, destek ve dirençler kırılabilir, çalışmayabilir. Ancak zamanı geldiğinde bu seviyelerin kırılması da ayrı bir anlam ifade eder. Söylediğim konuyu ENKAI hissesinden örnekleyeyim.
2.63 seviyesi kırıldıktan sonra yaklaşık %20’lik bir fiyat artışı meydana gelmiş. Aynı durum destek seviyelerinin kırılmasında da yaşanabilir.
Şimdi bir de şöyle düşünelim: 3-4 yıl boyunca geçilemeyen bir seviye var elimizde. Bu seviyenin kırılması, hisse için bir şeylerin değiştiğinin habercisidir. Bu değişim temelde bir olay da olabilir (bilanço, karlılık, yeni yatırımlar vb.).
Bu değişimlerden belki biz haberdar olamayız, ancak fiyatın bu seviyeyi kırması, bizim için net bir yükseliş sinyali olduğunu biliriz.
İşlem stratejimizi buna göre kurarız, yukarıda yıllardır kırılmayan bir seviyenin kırılması bizi işleme sokabilir, veya aşağıda desteğin çalışmaması bizi pozisyonumuzu kapatmaya zorlayabilir.
Destek-Direnç Seviyeleri Tek Başına Yeterli midir?
Teknik Analiz’de hemen hemen hiçbir teknik gerekçe tek başına yeterli değildir ve diğer teknik gerekçelerle mutlaka desteklenmelidir. Destek ve Direç seviyeleri de tabi ki bizim için önemlidir, ancak tek başına kullanmak yeterli olmaz.
Teknik analizin diğer araçlarından da faydalanmamız lazım gelir:
- Hacim,
- RSI,
- Mum Formasyonları
- Fibonacci Seviyeleri
- Trendler
- Hareketli Ortalamalar gibi.
Grafikte topladığımız teknik argümanlar ne kadar güçlü olursa, bu işten kazançlı çıkma ihtimalimiz de bir o kadar artar.
Sonuç olarak, destek ve direnç seviyeleri piyasalarda önemli bir rol oynar. Ancak tek başına kullanılmaması ve diğer araçlarla zenginleştirilmesi lazımdır. Bu sayede piyasaları ve hareketleri daha iyi anlayabiliriz.
Borsa İstanbul’da Destek ve Direnç Seviyeleri Nelerdir?
Borsalar sürekli değişen fiyat hareketlerinin bulunduğu, katılımcıların verdiği alış ve satış teklifleriyle anlık olarak ticaretin döndüğü aktif, dinamik ve sürekli değişken piyasalardır.
Dolayısıyla Borsa İstanbul’un destek ve direnç seviyeleri anlık, hatta dakikalık değişmektedir.
Borsa İstanbul’un şu anki teknik görünümünü merak ediyorsan, Borsa Ne Olur? isimli kategoriye mutlaka bak, orada her hafta Pazartesi Borsa İstanbul ile ilgili endeks yorumları yapıp, destek ve direnç de dahil olmak üzere tüm teknik argümanları paylaşıyorum.
Arz ve Talep Bölgeleri Destek ve Direnç Seviyeleri ile Aynı mıdır?
Arz ve talep bölgeleri ile destek ve direnç seviyeleri sıklıkla birbiriyle karşılaştırılan iki ayrı kavramdır. Hemen hemen aynı bölgelerde oluşurlar ancak destek ve direnç seviyelerine kademe olarak, arz ve talep bölgelerine ise “geniş bölgeler” olarak bakmak daha mantıklıdır. Arz bölgesi olarak çizdiğimiz her bölge direnç seviyesi olarak çalışmayabilir veya talep bölgesi olarak çizdiğimiz her bölge destek seviyesi olarak çalışmayabilir, ancak bölgeler birbirilerine yakındır.
